 BEOGRAD / NOVI SAD. Veče posvećeno dadaizmu, obeležavanju 95 godina od početaka pokreta i njegovo predstavljanje u tumačenju dr Jasne Jovanov, održaće se 9. februara 2011. u Biblioteci grada Beograda. Tokom večeri biće reči o manifestovanju Dade u svetu i kod nas, uz poseban osvrt na ličnost i delo Dragana Aleksića. U nastavku programa sledi TV film "Poslednja dadaistička predstava", TV Novi Sad, 1992, scenario dr Jasna Jovanov, režija Aleksandar Davić.
 Dadaizam kao pokret se javio u Evropi 1916. godine i ubrzo proširio čitavim svetom, nastajući na kulturnim i stvarnim ruševinama Prvog svetskog rata. Dada je stvorio uslove za mnoštvo novih početaka u umetnosti 20. veka. Specifičnim jezikom provokativnih, multimedijalnih i otvorenih formi/dešavanja, Dada je objedinio bitne verbalne, dramske, plastičke i kinetičke potencijale i tako inaugurisao svojevrstan tip parateatarskog nastupa – kabaretske parodije – preteču današnjeg hepeninga.
Zaštitni znak, začetnik i glavni protagonista yougo-dade, čiji se prvi nagoveštaji javljaju 1920. u Pragu, je Dragan Aleksić (1901 – 1958). Revolucionar umetnosti, pesnik, kritičar, novinar, scenarista, u stalnom kontaktu sa vodećim evropskim dadaistima, doprineo je da grupu koju je oko sebe okupio i njeno delovanje u Zagrebu, Vinkovcima, Osijeku, Novom Sadu, Subotici i Beogradu, karakteriše internacionalnost ili bolje nadnacionalnost.
Saradnik je brojnih srpskih i hrvatskih novina i časopisa, poput revije "Zenit", objavljuje sopstvene publikacije "Dada Tank" i "Dada Jazz", kao i poeziju, pozorišnu, likovnu i književnu kritiku, feljtone i novinske reportaže. Sa svojim dadaističkim saborcem Brankom Ve Poljanskim tokom 1920-21. uređuje "Kinofon", prvi filmski časopis u zemlji, a jedini, sada izgubljeni film "Kačaci u Topčideru" po svom scenariju snima 1924. sa Boškom Tokinom. Kratkotrajno ali snažno istraživanje i delovanje Aleksićevog kruga "kao jedinih deklarisanih pripadnika dadaizma i jedinih nosilaca i zagovornika takve poetike" često se nadovezivalo na druge avangardne pravce kod nas, u mnogome utičući na mlade generacije srpskih pesnika-nadrealista.
Program:
- Seda, 9. februar u 19 sati
Čitaonica Odeljenja umetnosti Biblioteke grada Beograda, Knez Mihailova 56, Beograd:
Predstavljanje dadaizma u tumačenju dr Jasne Jovanov;
Projekcija filma Poslednja dadaistička predstava.
- Četvrtak, 10. februar, 19.30 sati
Spomen-zbirka Pavla Beljanskog, Trg galerija 2, Novi Sad:
Projekcija filma Poslednja dadaistička predstava.
|
"Oborio sam pogled, nikad čovjek ne smije misliti da je siguran, ni da je umrlo što je prošlo. Ali zašto se budi kad mi je najmanje potrebno? Nije ona važna, ta daleka, sjećanje na nju zamjenjuje…
Izložbom u Umetničkom paviljonu u Zagrebu, Spomen-zbirka Pavla Beljanskog napravila je ključni iskorak u svom radu: remek-dela kolekcije srpskog diplomate, birana i sakupljana sa istančanim ukusom, vizijom i strašću, prvi put su predstavljena van granica Srbije.…
