Poslednja decenija Savinog stvaralaštva je najplodnija i stilski najzrelija faza. Dva dominantna motiva su pejzaži i aktovi. Slike pejzaža potvrđuju da je Sava bio najznačajniji slikar boje i svetlosti, a deo poznatog ciklusa slika šidskih kupačica – Šidijanki, da je bio začetnik koncepcijski izolovane pojave tog vremena u srpskom slikarstvu. Iz ovog perioda se izdvajaju izuzetne slike, poput "Ašikovanje na mesečini", "Model u ateljeu", "Rusinka" i "Portret devojčice u beloj bluzi". Drugi deo banjalučke postavke "Sava Šumanović, lično, porodično, nacionalno" predstavlja dokumentarni deo izložbe.

Sava Šumanović je rođen 22. januara 1896. godine. Odrastao je u uglednoj i bogatoj šidskoj porodici. Otac Milutin je bio šumarski inžinjer, sa službom u Vinkovcima. Kada je Savi bilo četiri godine, porodica se vraća u rodni Šid. Majka Persida se školovala u bečkom i pečujskom liceju. U porodičnoj kući u Šidu je vodila Ugovornu poštu i tako se svrstala u retke žene koje su na samom početku XX veka vodile sopstveni posao.

Sava upisuje Realnu gimnaziju u Zemunu 1906. godine i u toku školovanja pohađa časove slikanja. Nakon završene Gimnazije 1914. godine, odlazi u Zagreb gde upisuje Višu školu za umetnost i obrt. Samostalno prvi put izlaže 1918. godine na Prolećnom salonu u Zagrebu. Iste godine je završio školovanje i iznajmio atelje. Pored slikarstva, bavio se scenografijom i ilustracijama.

Prvi odlazak u Pariz 1920. godine je trajao šest meseci. Pohađa časove slikarstva kod Andre Lota, istaknutog likovnog pedagoga, kod koga su se školovali mnogi evropski i jugoslovenski slikari tog vremena.

Nakon povratka u Zagreb, organizuje izložbu pod uticajem francuskog iskustva i piše predgovor za katalog u kome iznosi svoja razmišljanja o slikarstvu. Konzervativna kritika i publika nije prihvatila Šumanovićeva nova djela.

Drugi boravak u Parizu je bio od 1925 do 1929, sa kratkim prekidom 1928. godine, kada odlazi u Šid i organizuje samostalnu izložbu na beogradskom Novom univerzitetu. Sada postaje primetniji na pariskoj sceni, izlaže na salonima, francuska Vlada mu otkupljuje slike, značajni kritičari pišu o Šumanoviću i reprodukuju njegove radove u časopisima, a Sava se druži sa eminentnim umjetnicima na Monparnasu. Njegova slika "Pijani brod", koju je naslikao 1927. godine i bez koje se ne može zamisliti nijedan pregled srpskog slikarstva XX veka, bila je reprodukovana na naslovnoj strani februarskog broja časopisa "Le Crapouillot". Bio je pozvan da oslika dva stuba kultne kafane "Kupola"(La Coupole) koja je bila stecište umetničkog sveta.

Bez obzira na sve povlastice i finansijsku rasterećenost i dalje ima problema sa produžavanjem vize. U Šid se vraća 1930. godine gde će živeti i slikati do posljednjeg daha. U roditeljskoj kući je najveća prostorija pretvorena u atelje gde je tokom 10 godina naslikao oko 600 slika.

Od 1936. godine njegova dela se nalaze u fundusu Narodnog muzeja, a posljednja samostalna izložba je bila 1939. godine na Novom univerzitetu u Beogradu. Izloživši 410 radova nastalih u Šidu, postigao je veliko priznanje kritike i prodaju iznad očekivanja. Na dan otvaranja izložbe, Francuska i Velika Britanija objavljuju rat Njemačkoj.

Početkom 1941. godine pozvan je na vojnu vežbu u Osijek i dodijeljen je radničkom bataljonu u svojstvu crtača. Po izbijanju rata i kapitulacije Jugoslavije, bataljon se u Tuzli predaje Nemcima. Kraće vreme je bio u logoru i nakon toga pušten.

Iste godine u aprilu, Šid ulazi u sastav Nezavisne države Hrvatske (NDH). Ćirilica postaje zabranjeno pismo, pa se Sava iz protesta ne potpisuje na slikama, nego samo označava godinu nastanka. Nastavlja da slika svoje cikluse pejzaža i kompozicije sa aktovima. Poslednja slika koju je radio su "Beračice". Na pozadini ove slike postoje zapisi kada je intervenisao bojom na slici. Zadnji zapis je 26. avgusta 1942. godine. Dva dana nakon toga, 28. avgusta, uhapšen je zajedno sa još 120 Šiđana i odveden u Sremsku Mitrovicu. Ustaše su ih streljale 30. avgusta i bacili u zajedničku grobnicu.

Savina majka Persida je poklonila 1952. godine opštini Šid 417 slika svog sina, porodičnu kuću i osam jutara zemlje za osnivanje Galerije koja je otvorena iste godine u septembru. Spomen kuća Save Šumanovića je otvorena 1982. godine.