U vremenu vrednosnog konvertovanja označenog upravo nacijom, sredinom i trenutkom, Konstantinovićeva anamneza duha palanke kao trajne mogućnosti i trajnog iskušenja koje luta svetom u potrazi za idealnim toposom poprima snagu definicije... Negde između "načela Kraja" i "načela Beskraja" duh palanke ostaje i opstaje kao jedan uvek mogući odgovor istoriji (u nemirenju sa njom) i egzistenciji (u nasilju nad njom). Pojavni oblici duha palanke ostaju nepredvidivi: on se istovremeno ospoljava i kao duh programskog siromaštva i samoodricanja, "života svedenog na letargično trajanje", ali i kao duh agitacije i agresije u ime očuvanja jedinstva – nacionalnog, konfesionalnog, eritorijalnog, teorijskog, mentalnog, uvek plemenskog i neizbežno iracionalnog. Kao trajni duh margine i duh "eksplozije varvarstva", duh palanke, upravo u ime plemenskog jedinstva proklamovanog u svoje najviše načelo, inicira trajnu stereotipizaciju sopstva i sveta u večitom porivu da dokine (ne dopusti) svaku Razliku, u estetskom, etičkom, ontološkom ili semantičkom smislu... Otud se u kulturnim sistemima naseljenim duhom palanke represija uvek iznova praktikuje, najavljuje i doziva... Nad egzistencijom i nad smislom... Uvek u ime "idealnog" kolektivno nadređenog: države, nacije, nacije države... Upravo su pojmovi nasilja i univerzalnosti, granica i identiteta tesno povezani sa fenomenom i pojmom Rasizma, koji je krajnja konsekvenca dogmatične zatvorenosti u jednoobraznosti i koji, kako kaže Etjen Balibar, uznemirava filozofiju i dovodi je u pitanje.

I baš kao što ume da bude govor naše autentičnosti, govor identiteta može da bude i vulgarno represivan i brutalan svaki put kada se u ime konzerviranja monolitne i okamenjene jedinstvenosti vidi kao moćno oružje kojim se ispisuju nove (stare) dogmatske matrice. U mišljenju i delanju, kreaciji i transcendenciji... Kao makabrični circulum vitiosus u kojem "nema kraja kraju"...

Aleksandra Đurić Bosnić
glavni i odgovorni urednik

sadržaj