U kulturnom spektaklu na budimpeštanskom Trgu heroja prikazana su dela prvorazrednih muzejskih institucija iz sveta: Nacionalnog muzeja iz Stokholma, Riksmuzeja iz Amsterdama, Kremer kolekcije, pariskog Luvra, Nacionalne galerije iz Londona, Geti muzeja iz Los Anđelesa, Metropoliten iz Njujorka, Galerije Ufiči iz Firence i madridskog Prada.

U prvoj od sedam celina predstavljena je istorija onoga što je od Holandije stvorilo velesilu, slike pomorskih bitaka i englesko-holandskog rata.

"Posle istorijskog odeljka dolazi serija portreta, među kojima su dva velika dela takozvanih esnafskih portreta. Jedno je 'Čas anatomije', prvo u tom žanru. To je specijalni holandski žanr, gde su rukovodioci takozvanog hirurškog esnafa na jednoj velikoj slici zajedno. Zanimljivo je da je svaki lekar koji se pojavljuje plaćao za svoj portret", kaže Dora Lovaš, kustoskinja.

"Pompa i umerenost", naziv je treće celine koja se ogleda u ideji prolaznosti najbolje prikazanoj u vidu predmeta za brzo bogaćenje - luksuznoj robi kolonijalnog porekla, te slikama mrtve prirode.

U četvrtoj je vidljiv uticaj protestantizma na religiozno slikarstvo.

Šta je na ekskluzivnoj postavci od dela koje potpisuje Rembrant, najveći i najpoznatiji holandski slikar i jedan od najuticajnijih u umetnosti zapadne Evrope 17. veka, čiji je život do danas ostao obavijen velom tajne i legendi?

Pred očima posmatrača je njegovih 20 ulja, autoportreti doneti iz Firence, Minhena i Pariza - među kojima i onaj na kojem je barokni slikar imao 34 godine i stigao iz Londona - ženski portreti, platna sa biblijskim motivima, kao i njegova prva slika "Prodavac naočara".

"Peta celina posvećena je Rembrantu sa njegovih 12 dela i slikama njegovih sledbenika. Uzbudljivo je pratiti kako je Rembrant od godina provedenih u rodnom Lajdenu došao do pastoznih starih autoportreta punih emocija. Izložena je predivna mala slika 'Neverni Toma'. Pored svoje malenkosti sadrži puno dramatične energije. Dobili smo je na zajam iz moskovskog Puškinovog muzeja", navodi kustoskinja.

Pored prizora iz gradskog života u šestoj celini su, kako dodaje, slika takozvanog naučnog preokreta,odnosno njegov otisak.

Fascinacija Rembrantovim opusom produžava se i na 3 od 37 postojećih slika iz opusa drugog genijalnog holandskog slikara Johanesa Vermera, čije se umetničke vrednosti zapažaju tek dva veka kasnije.

Lavovski deo postavke od 7 celina posvećen je slikama njegovih savremenika, protagonista slavne epohe holandskog slikarstva koji pripadaju najvišim dometima umeća u svetskoj istoriji umetnosti, kao što su Žerar ter Borš, Geri Du, Nikolas Mas, Jan Sten. Vrhunski majstori boja, svetlosti i prostora, poznavaoci evropske ikonografije i amblematike dostižu maestralnu složenost slika.

Na scenama građana dinamika i akcija spremnih da ožive pokret, portreti u uzdržano otmenim pozama i tamnim odelima sa krinolin kragnama koji isijavaju poput oreola, nenadmašna fotografska minucioznost na motivima nakita i nameštaja, a očituje se istančana psihologija u odnosima muškaraca i žena.

Majstorstvo holandskih umetnika iz zlatnog doba tolika je da dovodi u pitanje i samu materijalnost slika koje izgledaju toliko žive da ushićuju.

Veličina ove izložbe očituje se i u poštovanja vrednom podatku da je holandski kralj Viljem Aleksander odlikovao istoričarku umetnosti, autorku izložbe Ildiku Ember za doprinos popularisanju holandskog slikarstva 17.veka.

Izvor: RTV