 ZRENJANIN. Salon Narodnog muzeja Zrenjanin predstavlja od 5. marta do 20. aprila 2015. godine izložbu pod nazivom "Paulina Sudarski – od ekspresivne vedrine do tragičnog kraja". Ova izložba, sa pratećim katalogom, pokušaj je revizije i revitalizacije imena i opusa slikarke Pauline Sudarski sa ciljem da se njeno ime i delo smesti u širi krug srpske moderne likovnosti, izlazeći iz lokalnih okvira u kojima je isključivo proučavana.
Život ove umetnice, koji je tragično okončan u 29. godini života pogibijom na Sutjesci, zanimljiv je iz više razloga. S jedne strane, imamo podatak da je iza nje, shodno kratkom životu, ostao ne tako mali broj radova pohranjen u trima ustanovama i kod dvoje naslednika. Najviše dela čuva Narodni muzej Zrenjanin u vidu legata, koji je u ovu ustanovu dospeo kao poklon slikarkine majke 1949. godine. S druge strane, za razliku od likovnog traga pisani je znatno manji, sveden na par biografskih podataka koji su bili neusaglašeni, nepotpuni, a neki i netačni.
Postavku čine 63 rada koji se čuvaju u Narodnom muzeju Zrenjanin, Predškolskoj ustanovi "Pava Sudarski" iz Novog Bečeja kao i onih u privatnom vlasništvu. Takođe, biće predstavljen dokumentarni materijal koji svedoči o slikarkinom životu i radu, sa akcentom na njeno školovanje na Kraljevskoj umetničkoj školi kao i na Akademiji likovnih umetnosti. S obzirom na učešće Pauline Sudarski u Drugom svetskom ratu i njene pogibije u bici na Sutjesci, ovom izložbom Narodni muzej Zrenjanin obeležava i 70 godina od pobede nad fašizmom.
Autor izložbe je Olivera Skoko, kustos Narodnog muzeja Zrenjanin.
 Paulina Sudarski je rođena 1914. godine u Vranjevu koji je kasnije pripojen Novom Bečeju. U rodnom mestu završava osnovnu školu i počinje gimnaziju. Nakon što joj je otac poginuo u Prvom svetskom ratu, njena majka se udaje za Vladimira Vrbaškog, fabrikanta iz Beograda, gde se porodica potom seli i gde Paulina nastavlja svoje školovanje. Sredinom tridesetih godina uči na čuvenoj Kraljevskoj umetničkoj školi gde stiče osnovno slikarsko obrazovanje i mogućnost da radi kao nastavnica likovnog vaspitanja. Kada se 1937. godine osniva Akademija likovnih umetnosti, Paulina postaje jedan od prvih upisanih studenata. Posebno je značajan njen rad sa profesorom i čuvenim slikarem Petrom Dobrovićem kod koga je i diplomirala 1940. godine. Njegov uticaj se najviše ogleda u predstavama nagog muškog i ženskog tela, pa će u slikama i crtežima na temu akta kod Pauline Sudarski najviše doći do izražaja taj koloritni ekspresionizam karakterističan za Dobrovića. Na Akademiji je Paulina uradila najveći broj svojih radova. Osim aktova tu su i portreti, pejzaži, mrtve prirode. U to vreme, ova slikarka je i saradnica časopisa "Žena danas" i "Vojvođanski zbornik", aktivno učestvujući u društvenom i političkom životu predratnog Beograda. Verovatno je tada i upoznala svog budućeg supruga Blaža Đuričića sa kojim odlazi na Cetinje gde se zapošljava kao nastavnica u tamošnjoj gimnaziji. Školska godina se prekida u maju 1941, zbog priprema za predstojeći ustanak te se i Paulina sa suprugom priključuje mladim komunistima i odlazi u rat. Po dolasku na Durmitor dodeljena je Upravi partizanske bolnice. Njen život će biti tragično okončan upravo obavljajući posao bolničarke tokom bitke na Sutjesci poznatoj kao Peta neprijateljska ofanziva. Toga 13. juna 1943. godine bila je deo sanitetskog osoblja koje nije želelo da napusti ranjenike i bolesne te su poginuli zajedno sa njima.
|
