 ZRENJANIN. U Salonu Narodnog muzeja Zrenjanin od 12. februara do 12. marta 2016, biće otvorena izložba kaligrafskih radova Svetozara Pajića Dijaka (1955, Novi Sad). Posetioci će imati priliku da vide prepise Dušanovog zakonika, Miroslavljevog jevanđelja (Uneskova lista 120 pokretnih kulturnih dobara "Pamćenje sveta"), Otkrovenja, Četvorojevanđelja. Autor je prepise srpske srednjovekovne baštine načinio boraveći u manastirima Srbije, na Fruškoj gori, Kosovu i Metohiji i u Hilandaru.
Gradeći svoj opus na temeljima srpske srednjovekovne pisane tradicije, koristeći alat i tehnike starih dijaka i zografa i nalazeći nadahnuće u vekovnim manastirima Kosova i Metohije, Atosa i Fruške gore, biblijskim motivima, ikonama, svetiteljima i molitvama, te naposletku – nekim od najznačajnijih srpskih srednjovekovnih pisanih spomenika poput Miroslavljevog jevanđelja, Karejskog tipika Svetog Save ili Dušanovog zakonika – Svetozar Pajić Dijak ostvario je (u) svojim kaligrafijama jedinstven poduhvat: po uloženim naporima, vremenu i trudu – podvig jednak Herkulovom, a po plemenitosti i ljubavi prema svom rodu ravan Prometejevom.
Otimajući od zaborava pisanu reč i umetnost srpskog srednjeg veka, on je sačuvao, sa svojim savremenicima podelio i u zalog budućim naraštajima ostavio, danas teško dostupnu, prečesto zanemarenu, a neretko i suštinski ugroženu srpsku kulturnu baštinu. Strpljivo, minuciozno, slovo po slovo, s ljubavlju, pažnjom i pijetetom starih monaha, obavljajući taj lavovski težak i nezahvalan posao, Dijak se na najbolji mogući način odužio precima – tvorcima ovog nasleđa. Upravo iz tog razloga, umetnička vrednost njegovih reči i minijatura nepobitno nadmašuje lepotu i veličinu svake pohvale izrečene na račun njegovog bogatog i tematski raznovrsnog stvaralaštva.
Biljana Dimkić Krčmar,
istoričarka umetnosti |
