Mladen Srbinović

U potrazi za adekvatnim načinom obeležavanja 60 godina od osnivanja Umetničke kolonije Ečka nametnula se ideja da jedna od izložbi tokom jubilarne 2016. godine bude posvećena Decembarskoj grupi. Razlozi leže u činjenicama da su pojedini članovi ove grupe beogradskih umetnika učestovali u formiranju i organizovanju ečanske kolonije, bili njeni česti gosti i tokom perioda trajanja grupe (1955-1960) često izlagali u Zrenjaninu, samostalno, u okviru godišnjih izložbi kolonije ali i jednom kao grupa. Takođe želјa da se svi podaci vezani za dodire Decembarske grupe i Umetničke kolonije Ečka nađu u jednom katalogu proističe iz niza izložbi posvećenih ovoj grupi iz zbirke Savremene galerije realizovanih u nekoliko navrata tokom letnjih meseci 80-tih i 90-tih godina 20. veka bez skoro ikakvog pisanog traga.

Zbirka Savremene galerije Zrenjanin danas poseduje 41 rad od devet članova Decembarske grupe nastalih u periodu aktivnog izlaganja i delovanja grupe (1955-1960). Većina ovih radova je nastala u Umetničkoj koloniji Ečka. Svi članovi Decembarske grupe, sem Aleksandra Tomaševića, bili su česti gosti Umetničke kolonije Ečka, čak su, na prvom mestu Zoran Petrović a zatim i Aleksandar Luković, u njenim počecima pomagali u organizaciji učestvujući u raznim savetodavnim telima kolonije. Ono što je bitno jeste da su ovi umetnici tokom svog boravka u koloniji za zbirku Savremene galerije Zrenjanin tada ostavlјali radove koji su bili u skladu sa njihovim sopstvenim umetničkim razvojem.

Takođe postoji mogućnost da je nekoliko radova izlagano i na njihovim malobrojnim zajedničkim nastupima pa i na izložbi Decembarske grupe u Zrenjaninu decembra 1956. godine koja predstavlјa četvrti zajednički nastup njenih članova (1955. Beograd, 1956. Sarajevo, Beograd, Zrenjanin) i jedina je izložba ove grupe u Vojvodini. Podatak da je grupa izlagala u Zrenjaninu dugo se kao opšte mesto pojavlјivo u brojnim katalozima samostalnih izložbi članova Decembarske grupe i tekstovima o Umetničkoj koloniji Ečka, ali bez relevantnih dokaza, pa se sa rezervom ovaj podatak uzimao. Međutim, u svetlu novih činjenica sada je taj podatak potvrđen.

Decembarska grupa je predstavlјala jak pokretački impuls u likovnom životu Srbije sredinom 20. veka i smatra se nosiocem posleratnog visokog modernizma u srpskoj umetnosti. Nјen značaj je višestruk ali se na prvom mestu ističe njen doprinos u oslobađanju srpskog slikarstva od socijalističkog realizma kao i velika uloga u procesu nastajanja moderne u  posleratnoj Srbiji u smislu uspostavlјanja kontinuiteta sa međuratnom modernom. Ako se uzme u obzir veliki doprinos Decembarske grupe likovnoj sceni i podsticajima likovnom životu u Srbiji, identifikovanje njihove izložbe u Zrenjaninu i posedovanje velikog broja njihovih radova u kolekciji značajno je, kako za Savremenu galeriju tako i za sam grad Zrenjanin u razumevanju uloge koju je ovaj grad imao u kulturnom životu regiona.