Leonid Šejka. Če je živ, 1968.

Izložba "Anatomske mere" nudi sučeljavanje istorijskih dela iz zbirki Muzeja savremene umetnosti i izbor iz stvaralaštva savremenih umetnika iz šireg geografskog okruženja. Postavka je namenski zahvat iz današnjeg iskustva realnosti življenja u senci ekonomskih, kulturnih, tehnoloških i političkih promena.

Analogiji jugoslovenskog muzejskog nasleđa kao tematske, posredne i imaginarne anatomije, pridružuju se aktivne izražajnosti umetnika iz Mađarske, Rumunije i Austrije. "Anatomske mere" u fragmentarnim deonicama teže prevrednovanju logike merenja geopolitičkih i psiholoških trauma. Posredujuća anatomija, kao takva, obuhvata status zastarelosti, evokativnosti ili skrivenosti intenziteta umetničkih pristupa i kulturnih modela, ali i savremenih transformacija saznanja i doživljaja.

"Anatomske mere" iz kolekcije Muzeja savremene umetnosti donose pojedine naslovne strane časopisa buntovno rečitog pokreta Zenit i zgusnute kolaže i fotografije srpskog nadrealizma - tajnovite podsvesne naslage predstava materije kroz mehaniku revolucionarnih težnji. Na njih se nadovezuju kasnije kriptične posledice, individualna protivljenja društvenom okruženju u anatomski začudnim neo-figurativnim alegorijama Leonida Šejke (1932-1970) i kroz slike i crteže Radomira Reljića (1938-2006), nastale u Beogradu pedesetih i šezdesetih godina 20. veka. Njihova biopolitička razigranost i lirska strast odaju strukturalne pristupe unutar značenjskog polja visokog napona jugoslovenske umetnosti.

Kustoskim istraživanjem obuhvaćena su dela od jugoslovenskih avangardnih proglasa i egzistencijalnih političkih pozicija, a naglašeni su skeptični uzmaci usred pomračenih društvenih sloboda epohe Hladnog rata i početka potrošačke ekstaze. Iz raspona opštih odlika današnjeg izmenjenog sveta, odlike novije umetnosti iz šireg evropskog regiona nude turbulentne celine posledica totalitarnih i neoliberalnih rezignacija.

Nasleđe istočne i zapadne evropske kulture modernizma stvara refleksije ideologija, groteske, spiritualnosti i pamćenja u radovima Ištvana Horkaja (1945) iz Budimpešte. Kompozicije video radova nastalih posle 2000. godine stapaju se u anatomiji arhivskog kovitlaca ljudskih figura i imenovanja. Sa druge strane, rumunska umetnica Karmen Dobre Hametner (1978) u fotografskom ciklusu „Potrošnja istorije“ prenosi dokumentovane rekonstrukcije traumatskih procedura koje su sprovođene tokom decenija na teritoriji sovjetske imperije i referiše na kritičko čitanje tekućih društvenih klišea opstanka. Uočljive anatomske sugestije u delima austrijskog umetnika Markusa Prošeka (1981), kroz seksualnu reprezentaciju moći i političke provokacije, upućuju na subverzivne fantazme ideologije krize i strukturalnog nasilja. Umetnik preispituje i kombinuje predmete, materijale i njihova značenja kroz tipologije popularne, kao i totalitarne kulture.

Katalog izložbe je u pripremi i biće objavljen u toku trajanja izložbe. Autori studijskih tekstova u katalogu su Nikola Šuica i Boris Maner (Univerzitet primenjenih umetnosti u Beču).

Izložbu su podržali su Ministarstvo kulture i informisanja Republike Srbije, Austrijski kulturni forum Beograd, Rumunski kulturni institut u Bukureštu i Narodni muzej Kraljevo.

Otvaranje izložbe prati razgovor sa kustosom izložbe prof. dr Nikolom Šuicom, prof. dr Borisom Manerom i umetnicom Karmen Dobre Hametner, u subotu, 10. septembra 2016. od 13 časova.