 NOVI SAD. Muzej savremene umetnosti Vojvodine predstavlja od 18. novembra do 11. decembra 2016. izložbu Milice Mrđe (1960, Ruma). Završila je Akademiju umetnosti u Novom Sadu i postdiplomske studije na Fakultetu likovnih umetnosti u Boegradu. Područja umetničkog rada: performans, ambijentalna umetnost, instalacije, objekti, slikarstvo, tapiserija, gestualna poezija.
Započinjući umetničku karijeru, Milica Mrđa okušala se u gotovo svim tradicionalnim likovnim medijima, da bi se sredinom 1980-ih postepeno počela okretati performativnim umetničkim akcijama, u duhu body arta, koje postepeno preuzimaju potpuni primat u njenom radu. Svojim slikarskim gestovima, performansima i telesnim akcijama, Mrđa nastoji da operiše energijama prostora koje vlastitom telom, kao šamanističkim (artističkim) medijumom, kroz prikazani/izvedeni događaj/doživljaj, prevodi u mentalnu sferu. Samo umetničino telo biva korišćeno kao umetnički jezik – gde se Milica javlja kao čitač i odgonetač tragova, posrednik između svetova svesnog i nesvesnog, čulnog i (i)racionalnog.
Kako se stanje u jugoslovenskom i srpskom društvu devedesetih usložavalo, praćeno depresijom, (hiper)inflacijom, siromaštvom, fizičkim nasiljem, moralnim slomom, uličnim ubistvima, totalitarizmom i političkom represijom, naposletku i ratnim razaranjima – tako su i komunikacijski kôdovi Miličine umetnosti bivali sve uslovljeniji upravo klimom opšte destrukcije i brutalnošću koju je nalazila svuda oko sebe. Društvene i umetničke krize itekako su se odražavale i na njen lični (porodični) život. Organizacijom uličnog hepeninga Dada Symposion 12.decembra 1992, kao i performansima, akcijama i kreativnim čitanjima koje izvodi sa Performativnom grupom za produkciju nove stvarnosti EX NIHILO, čiji je osnivač, Milica Mrđa aktivistički reaguje na stanje beznađa u društvu u kom živi. Tenzija, nervoza, izrazit emotivni naboj, potisnuti ili ispoljeni eros konstituenti su ove umetnosti.
Nepromenjivu konstantu Miličinih umetničkih akcija i performansa čini njeno telo: telo kao organizam, telo kao medij, telo u agoniji, seksualno, političko, memorijsko, polemičko, poetičko, osetljivo, ranjivo, adaptivno, traumatično, ekstatično, javno, profano, sveto, mitsko, performativno, metaforično, skulpturalno, (spi)ritualno, manipulativno, (auto)biografsko, itd. Žensko telo kao sredstvo ispitivanja granica i mapiranja (složenih) identiteta društva u kom se bavljenje kulturom (posebno onom ekscesnom, koja postavlja pitanja, izražava neslaganje,…) i dalje smatra muškom privilegijom.
Nebojša Milenković
(izvodi iz teksta)
Razgovor o umetnosti Milice Mrđe je u petak, 18. novembra 2016. u 20h. Učestvuju: Borivoj Radaković, Branka Srdić Živanović, Milica Mrđa i Nebojša Milenković. |
