ZRENJANIN. Savremena galerija Zrenjanin predstavlja od 12. decembra 2016. do 19. januara 2017. dela nastala na 61. sazivu umetnika u Umetničkoj koloniji Ečka. Učesnici kolonije "Slika 2016" (Mileta Prodanović, Dragana Žarevac, Anica Vučetić, Margareta Jelić i Saša Tkačenko) boaravili su i radili tokom septembra 2016. u paviljonu Umetničke kolonije Ečka. Imali su priliku da sami odaberu temu kojom će se baviti u svojim radovima u različitim kontekstima i medijima.
Analizirajući pređeni put tokom šest decenija postojanja Umetničke kolonije Ečka uvidelo se da je kolonija tokom ovog perioda konstantno tražila model za opstanak, težeći da ostane referentna tačka tokom burnih promena u umetnosti ovog perioda. Sredinom pedesetih godina prošlog veka, novoosnovane kolonije u Vojvodini su bile mesta koja su proklamovala umetničke slobode, uglavnom u skladu sa idejama socijalističkog estetizma i pronalazeći kompromis sa vladajućim strukturama, za razliku od prethodnog perioda strogog, dogmatskog socijalističkog realizma. Vojvođanske kolonije su nazivane svojevrsnim, umetničkim "oazama", bile su, na neki način, specifičan oblik umetničkog života u Vojvodini, okupljajući veliki broj umetnika, kako iz vojvođanskog kruga odnosno lokalnih sredina, tako i iz Beograda, centra umetničkih dešavanja u to vreme kod nas, koji su u, uglavnom živopisnim okruženjima vojvođanskih provincija ili seoskih sredina, boravili i radili, razgovarali, razmenjivali iskustva bez obzira na značaj, renome ili godište umetnika.
Ovakva situacija je trajala do sredine šezdesetih godina, kada započinju krize u radu kolonija usled sve većeg insistiranja na individualnom, subjektivističkom stavu u umetnosti. Od tog vremena organizatori kolonije pokušavaju da sazivima umetnika pronađu nov smisao i novu energiju koji bi održali okupljanja umetnika u Ečki u životu uvođenjem različitih konceptualnih novina, koje su se uglavnom svodile na povremena tematska okupljanja. Od osnivanja 1956. godine Umetnička kolonija Ečka je u svojim sazivima okupljala umetnike koji su se bavili različitim tradicionalnim likovnim disciplinama (slikarstvo, skulptura, grafika, crtež), da bi se vremenom održala samo dva saziva – umetnika koji su se bavili klasičnim slikarstvom u sazivu "Slika" i umetnika koji su se bavili akvarelom u "Susretima akvarelista", započetim 1980. godine, kao jedan od pokušaja pronalaženja načina na koji bi kolonija u Ečki dobila svoju specifičnost.
Na pedesetogodišnjicu osnivanja kolonije došlo je do promene u konceptu tradicionalnih slikarskih okupljanja kada je u skladu sa već uveliko prisutnim pluralizmom i interdisciplinarnošću u savremenoj umetnosti, umetnicima u Ečki omogućeno da se medijski neograničavaju na tradicionalno podeljene likovne discipline već da svoje ideje realizuju u različitim formama savremenog umetničkog izražavanja. Započinje se i sa autorskim i problemski koncipiranim sazivima u Umetničkoj koloniji Ečka kada je pojam slike, a i akvarela koji pripada slikarskoj disciplini, u skladu sa savremenim tendencijama u umetnosti i teoriji, razmatran i preispitavan od strane različitih umetnika u najširem mogućem smislu. Umetnici, učesnici kolonija birani su u skladu sa koncepcijom selektora, ali, takođe se gledalo da se pozivaju i umetnici značajni za određeni period u srpskoj umetnosti druge polovine 20. i početka 21. veka jer je jedna od osnovnih ideja osnivanja umetničkih kolonija bila i formiranje zbirki.
Ideja 61. saziva Umetničke kolonije Ečka "Slika 2016" je da umetnici ovaj put sami odaberu temu kojom će se baviti u svojim radovima, odnosno da predstave ono što ih je najviše inspirisalo i podstaklo na rad u Ečki, njenom okruženju, kao i kroz druženje i razmenu iskustva sa ostalim učesnicima kolonije. Anica Vučetić je pronašla inspiraciju za svoj video rad prilikom izleta po Carskoj bari u blizini Ečke, u neposrednim kontaktu, tokom vožnje čamcem, sa vodom i okruženjem ovog rezervata prirode. Margareta Jelić u prirodi Carske bare i Ečke, razmatra fenomen percepcije, različitih načina posmatranja, perspektiva, različitih fokusa koji definišu našu sopstvenu spoznaju sveta i nas samih. Dragana Žarevac u svojoj video i zvučnoj instalaciji predstavlja pejzaž Ečke, kao i druge pejzaže snimljene na različitim mestima naše zemlje ukazujući na nedovoljan značaj i pažnju koju generalno pridajemo sopstvenim prirodnim resursima. Mileta Prodanović, u skladu sa svojim umetničkim istraživanjima i ranijim radovima inspiraciju pronalazi u „tajnama Ečke i Kaštela“ preispitujući i povezujući misli o određenim životnim, umetničkim, estetičkim i filozofskim temama. Video rad Saše Tkačenka svedoči o iskustvu iz detinjstva koje je imalo određeni uticaj na njegov dalji životni put.
Funkcionisanje kolonija u svetu umetnosti ima svoje specifičnosti i ne može se posmatrati iz samo jednog ugla već se neophodno moraju uzeti u obzir društveni i politički kontekst/konteksti vremena i prostora u kojem su osnivane i u kojem egzistiraju. Činjenica je da je značaj kolonija u tome što su se njihovim radom formirale muzejske institucije i u manjim sredinama i što njihove kolekcije svedoče o vremenu, idejama i ljudima tog vremena i ostaju kulturna zaostavština i dokument budućim generacijama.
Sunčica Lambić-Fenjčev |