 NIŠ. Galerija savremene likovne umetnosti Niš predstavlja u Oficirskom domu, od 22. avgusta do 7. septembra 2017, slike Milana Konjovića (1898 - 1993, Sombor). Konjović je umetnik čije je stvaralaštvo uticalo na tokove srpskog i jugoslovenskog slikarstva XX veka. Svojim osobenim delom stvorio je originalni slikarski svet sugestivne snage i stvaralačke energije.
Godine 1919. upisuje likovnu akademiju u Pragu kod profesora Vlaha Bukovca, međutim, ubrzo napušta Akademiju u potrazi za sopstvenim likovnim izrazom, rastrzan između ekspresionizma i prvih kontakata sa kubizmom. Odlaskom sa akademije Konjović upoznaje poznatog češkog slika Jana Zrzavija, tolerantnog pedagoga retke likovne kulture, od koga prihvata mnoge korisne savete i moguća likovna usmerenja.
 Sa dragocenim likovnim iskustvom stečenim u Pragu, Konjović 1921. godine, odlazi u Beč gde je boravi do 1922. godine što je bilo od velikog značaja umetničkom radu mladog Konjovića. Osim kubizma, Konjovićeva orjentacija je usmerena prema stilskom izražavanju svojstveno neoklasicizmu u čijim tokovima će ostati sa kratkim prekidima do 1927. godine.
U Pariz odlazi 1924. godine kada će se potpuno osloboditi uticaja neoklasicističke forme, prihvatajući znatno slobodnije ekspresionističko slikarstvo Konjovićevo interesovanje postepeno se okreće prema Matisu, Van Gogu, i Sutinu, slikarima koji su bliži njegovom senzibilitetu.
Nadahnut neposrednim doživljajem stvarnosti u kome motiv i tema postaju sve što se nalazi u umetnikovom okruženju Konjović slika: enterijer, pejzaž, ljude, mrtvu prirodu itd. Početkom tridesetih godina XX veka, njegovo slikarstvo dobija sve više ličnog pečata i kulminira usaglašeno razvojem dva elementa, linije i boje.Ovaj izuzetan početak slikarske zrelosti obeležiće preko dve stotine slika, takozvane "plave faze".
Od povratka iz Pariza slikarstvo Milana Konjovića doživeće izvesne promene u kolorističkoj gami. Probuđene slike predela prostrane vojvođanske ravnice, oranice, žitna polja, teme su kojima će se Konjović kasnije baviti dugi niz godina.Ovo izuzetno razdoblje od (1933-1941.) godine, pripada "Crvenoj fazi" oplođenoj bojama Vojvodine, kao i primorskim motivima Cavtata, Mlina i Dubrovnika. Ako je pariska plava faza početak slikarske zrelosti umetnika, onda je crvena faza još snažnija i jezgrovitija. Čulna, dramatična i koloristički sugestivna dela iz ovog perioda logičan su razvoj pojedinih likovnih elemenata i impulsivnijeg slikarskog izraza.
Teške godine, rat i zarobljeništvo u Osnabriku, zaustaviće na kratko izuzetan Konjovićev razvojni put. Dela iz ovog razdoblja, suzdržanijeg kolorita sa dominantno sivo-mrkim tonalitetom i gustim nanosima paste, neposredan su doživljaj stvarnosti koji donosi odjek potištenosti, sumnje, nemira i nepoverljiv odnos slikara prema svetu.
Tokom četvrte decenije Konjović se prvi put okreće pastelu, tehnici više crtačkoj nego slikarskoj, koju je umetnik prihvatio kao ispit i slikarski izazov. Ovaj opus ne beleži novu fazu u njegovom stvaralaštvu, već posebnu celinu koja nam otkriva neke osobine u boljem sagledavanju Konjovićeve umetničke ličnosti.
Uspevao je da u svojim slikama ostvari osobene socijalne motive, ali nikada nije prihvatao nametnute ideje socijalističkog realizma, što će za posledicu umetnik i njegove novonastale slike biti predmet žestokih napada tadašnje zvanične kritike. Celokupan ratni i posleratni period obeležio je Konjovićevu "Sivu fazu", mučne godine pune neizvesnosti i strepnje trajale su trajale do 1952. godine.
Konačno pedesetih godina Konjović se vraća svom strasnom i dinamičnom slikarstvu. Eksperimentiše sa kompozicijom bojom i formom u potrazi za novim slikarskim izrazom. Oslobađa sliku suvišnih detalja, stilizlizuje formu i svodi na dve dimenzije sa čistim kolorističkim odnosom boja. Ovo razdoblje obeležiće novu stilsku promenu u Konjovićevom stvaralaštvu, takozvanu "kolorističku fazu".
Delimično napuštanje predmetnosti, transponovanje kompozicije, oblika, boje i forme gde viđeno postaje samo podsticaj, nagoveštava novu etapu u Konjovićevom stvaralaštvu. Tada nastaju slike snažnog ritma, uzbudljivog i napetog gesta, gde je predmet sveden do simbola, znaka, asocijacije i aluzije pripadajući novoj asocijativnoj fazi. Nakon 1985. godine nastaje pozni period "Bele" ili "Vizantijske faze" koji je trajao do 1990. godine, i kojom zatvara krug impozantnog i plodnog stvaralaštva.
Vizantinsko slikarstvo, strogih pravila i principa, transponuje u svoj autentični ekspesionistički izraz.
Dela Milana Konjovića artefakti su umetničke lepote stvarane u sukobu realnog predmeta i slikarske vizije. Neiscrpnu stvaralačku i pokretačku energiju pronalazio je u ljubavi prema čoveku, savršenstvu prirode i uzvišenoj lepoti. Radost stvaranja u interakciji sa snažnim doživnjajem spoljašnjeg sveta osnova je Konjovićevog slikarstva. Neverovatna upornost i želja za stvaranjem, praćena velikom energijom i posvećenom radu donela je Konjoviću uspeh i priznanje kao malo kojem našem slikaru, koji sa razlogom zauzima posebno mesto u srpskom savremenom slikarstvu.
Iz predgovora autora izložbe Nebojše Vasića |
