NIŠ. Galerija savremene likovne umetnosti Niš 2020. godine obeležava 50 godina postojanja i rada. Značajan jubilej Galerija će iskoristiti za prezentaciju sopstvene kolekcije umetničkih dela koja trenutno ima 1689 inventarnih jedinica, podeljenih u pet zbirki. Od 9. juna do 5. jula 2020. za publiku će biti otvorene izložbe: Izbor iz Zbirke savremenog slikarstva i Zbirke savremene skulpture u Oficirskom domu (period 1970-2000) i Paviljonu u Tvrđavi (period 2000 -2020), a u Salonu 77 – Izbor iz zbirke novih medija.
Od samog osnivanja Galerije savremene likovne umetnosti Niš 1970. godine a u okviru muzeološke delatnosti ustanove stvaran je fond umetničkih dela na osnovu strogih kriterijuma i uz ažurno praćenje aktuelnih kretanja u savremenoj umetnosti. Danas je po svom obimu i sadržaju to izuzeto vredna kolekcija naše novije umetnosti. Fond je formiran različitim vrstama nabavke: otkupima sa samostalnih i kolektivnih izložbi održanih u Nišu, poklonima autora, zahvaljujući Likovnoj koloniji „Sićevo“ i Grafičkoj radionici.
Zbirka savremenog slikarstva sadrži 584 dela, vrlo je kompleksta i razuđena, pruža uvid u složena i višeslojna kretanja u našem slikarstvu od početka sedamdesetih godina XX veka, odnosno od stišavanja enformela, preko nove figuracije, različitih „retro“ stilova osamdesetih do postmodernih tendencija, angažovanog slikarstva i aktuelnih preispitivanja statusa slike kao medija uslovljeno primenom novih sofisticiranih tehnologija. Širok je generacijski raspon zastupljenih umetnika od najstarijih (Mihailo Petrov, Peđa Milosavljević, Pavle Vasić, Ivan Tabaković, Ljubica Cuce Sokić, Milan Konjović, Boža Ilić... ) i umetnika koji su tokom pedesetih godina stupila na našu umetničku scenu ( Miodrag Mića Popović, Stojan Ćelić, Miodrag Protić, Petar Omčikus, Kosa Bokšan, Bata Mihajlović, Zoran Pavlović,Mladen Srbinović...) preko niza potonjih generacija, do mladih umetnika. Izložba će sadržati izbor od pedesetak slika a pored pomenutih umetnika biće zastupljena i dela Bore Iljovskog, Todora Stevanovića, Radomira Damnjanovića Damnjana, Radomira Reljića, Marije Dragojlović, Milete Prodanovića, Miška Pavlovića,Mihaela Milunovića i drugih.
Rajkо Popivoda
Zbirka savremene skulpture danas ima 60 dela. Najstarije skulpture u zbirci su iz 1965 godine (Skulptura 23 – Ota Loga i Agresivna forma - Zorana Petrovića koja je redak primer enformel skulpture u našoj umetnosti). U priličnoj meri zbirka reflektuje paralelno egzistirajuće često i dijametralno suprotne pravce u razvoju skulptorske misli kod nas od klasičnog figurativnog pristupa ( Radmila Graovac, Nikola Koka Janković,Nikola Vukosavljević), figuralne stilizacije različitih tipova (Svetomir Arsić Basara, Đorđije Crnčević, Ante Marinović, Branko Ružić) preko biomorfnih i organskih oblika (Milija Glišić, Jovan Kratohvil, Delija Pravački, Dragan Drobnjak,Mira Jurišić), geometrijske stilizacije (Aleksandar Zarin, Momčilo Krković) do skulptura angažovanog konteksta koje sadrže fitbek aktuelne stvarnosti (Mrđan Bajić, Gabijel Glid, Rajko Popivoda, Zdravko Joksimović) ili potvrđuju promene u ontološkom statusu skulpture, odnosno njenu transformaciju u prostorna i objektna umetnička dela približavajući je drugim medijima (Kosta Bogdanović, Gordana Kaljanović Odanović, Nikola Pešić, Marko Crnobrnja). Na izložbi će biti zastupljeno 27 skulptura pomenutih autora.
Zbirka fotografije i novih medija je najmlađa samim tim i najmalobrojnija zbirka u kolekciji GSLU Niš, čine je 47 dela prevashodno domaćih autora. Kako su od sredine devedesetih godina, kod nas, promene u umetnosti bile praćene i intenzivnijim istraživanjima na polju medijske prezentacije, sticali su se uslovi za rapidniju popunu ove zbirke, koja se odvijala tokom dvehiljaditih. Naglasak na razvoju ove zbirke u najvećoj meri, odnosi se na otkup referentnih dela. Izložbu čini izbor od 12 radova među kojima su dela Dušana Otaševića, Čedomira Vasića, Anice Vučetić, Zorana Naskovskog, Slobodanke Stupar, Đorđa Odanovića i dr.
Autori izložbi su kustosi GSLU Niš: Radmila Kostić,Milica Todorović i Milan Ristić.
Tokom narednih meseci posebnim izložbama biće predstavljene i ostale zbirke: Zbirka grafika,crteža i radova na papiru (sadrži 607 dela) kao i Zbirka dela likovnih umetnika Niša (372 dela).
Galerija savremene likovne umetnosti Niš je osnovana 9. juna 1970. godine, kao prva samostalna ustanova kulture te vrste na teritoriji centralne Srbije. Prvi direktor Galerije bio je dr Lazar Trifunović a prvi predsednik Umetničkog saveta akademik Ivan Tabaković. Osnovni segmenti aktivnosti Galerije su izložbeni, muzeološki i izdavačno-informativni. Pored toga Galerija organizuje i dve internacionalne manifestacije: Likovnu koloniju „Sićevo“ i Grafičku radionicu.
GSLU je od osnivanja do kraja 2019. godine u sva tri svoja izložbena prostora u Nišu priredila ukupno 1286 izložbi (1194 izložbe nacionalne i 92 izložbe strane umetnosti) i pedesetak izložbi u drugim sredinama a na osnovu međugalerijske saradnje ( 6 u inostranstvu, 4 u gradovima bivše Jugoslavije i četrdesetak u mnogim gradovima Srbije). U izložbenim programom GSLU Niš dominiraju samostalne izložbe umetnika, po zastupljenosti slede zatim kolektivne izložbe i autorske izložbe kustosa. GSLU Niš je nezaobilazna stavka u profesionalnim biografijama mnogih umetnika i lider među srodnim ustanovama u zemlji po broju organizovanih izložbi za pedeset godina postojanja.
Iako najmlađa i najmalobrojnija ustanova kulture u Nišu, Galerija savremene likovne umetnosti je svojom obimnom i značajnom izložbenom i muzeološkom aktivnošću bitno doprinela usponu Niša na mapi kulturnih centara u zemlji, istovremeno posmatrano u nacionalnom okviru, doprinos ove ustanove prezentovanju, proučavanju, čuvanju i zaštiti dela savremene umetnosti, više je nego dragocen.
Obeležavajući jubilej Galerija prirema i obimnu monografiju koja će pored tekstova o istojiratu sadržati i celokupnoj aktivnosti ustanove sadržati i popis svih izložbi organizovanih do sada kao i popis celokupnog fonda umetničkih dela. Monografija će biti ilustrovana sa više od sto dokumentarnih fotografija i reprodukcijama dela iz kolekcije a njena promocija predviđena je za septembar.
Milica Todorović, Umetnički direktor |