NIŠ. Galerija savremene likvne umetnosti u Nišu, u prostoru Oficirski dom, predstavlja od 21. oktobra do 20. novembra 2021. slike Miodraga Miće Popovića i Vere Božičković Popović. Izložbu čine dela iz Stalne postavke slika u okviru Centra za kulturu "Vuk Karadžić" u Loznici.
Miodrag Mića Popović (1923, Loznica - 1996, Beograd) pripada najužem krugu naših istaknutih umetnika. Ostavio je izuzetan trag u srpskoj umetnosti druge polovine XX veka. Sa životnim putem koji ga je vodio od buntovnika i disidenta do redovnog člana Srpske akademije nauka i umetnosti (SANU), uvažavan od strane kolega, visoko ocenjivan od strane kritike, prihvaćen i voljen od strane javnog mnjenja, proglašavan je od strane mnogih za najznačajnijeg srpskog slikara.
Mića Popović je svom rodnom gradu - Loznici, poklonio 20 slika, 18 grafika i 2 crteža za Stalnu postavku koja je svečano otvorena oktobra 1989. godine. Širok je vremenski okvir zastupljenih dela - od najstarije slike iz 1936. (Čukundedina kuća u Loznici) koju je naslikao kao trinaestogodišnji dečak, do tada poslednje slike (Velika mrtva priroda). Sam umetnik je pažljivo sačinio izbor dela, tako da ona svedoče o svim fazama razvoja njegovog individualnog opusa, od početnih slika rađenih u duhu poetskog realizma a intimističkog karaktera vezanih za porodicu (Otac, Majka), građanski stalež (Građani) i narodnu tradiciju (Seljački kovčeg) preko asocijativnog slikarstva (Barka) i enformela (Slika) do slikarstvo prizora - najduže i najznačajnije faze sa delima koja su likovna svedočanstva o socijalnom trenutku (Gvozdenov grafikon), ekonomskoj migraciji (Mali gastarbajter, II klasa) beznađu i ličnoj zapitanosti (Ja sam pao, U čast Rembrantu).
Uverenje da apstraktna umetnost ima ograničene mogućnosti za trajnije prisustvo u duhovnom životu ljudi dalo mu je podstrek da krajem šezdesetih godina XX veka napusti slikarstvo enformela i vrati se realnom svetu, figuraciji i svakodnevici koja je na njegovim slikama surova, nenašminkana, opora, teška... to je svakodnevica radnika, seljaka, osoba naboranih lica, ljudi sa društvenih margina... istina koju je umetnik ogolio, svestan da proklamovana načela humanističkog življenja do njih ne dopiru. Mića Popović je bio slikar uvek budne kritičke svesti i jasnih percepcija prilika vlastitog vremena. Isticao je da je slikarstvo za njega pre svega "moralni čin, pre nego što postane estetskom činjenicom".
Miodrag Mića Popović je od svoje četvrte godine živeo u Beogradu. Prvi put je izlagao kao učenik VII razreda gimnazije, 1940. godine na XIII izložbi beogradskih umetnika. Akademiju likovnih umetnosti upisao 1946. godine, ali zbog neslaganja sa načinom rada već naredne godine, zajedno sa kolegama iz klase profesora Ivana Tabakovića (Vera Božićković, Petar Okčikus, Kosa Bokšan, Bata Mihajlović, Ljubinka Jovanović...), napušta studije i odlazi u Zadar. Pridružili su im se Borislav Mihajlović Mihiz i Kosta Andrejević i oformili su Zadarsku grupu - prvu posleratnu umetničku grupu u Jugoslaviji. Nije mu bilo dozvoljeno da nastavi studije.
Prvu samostalnu izložbu imao je 1950. u Paviljonu "Cvijeta Zuzorić" u Beogradu. Tokom pedesetih godine u više navrata je boravio u Parizu, gde je realizovao tri samostalne izložbe. U periodu 1980-82 živeo je u Njurojku i predavao slikanje na Njujorškom državnom univerzitetu u Olbaniju. Priredio 75 samostalnih izložbi i učestvovao na velikom broju kolektivnih izložbi u zemlji i inostranstvu. Bavio je filmom, pozorištem, likovnom eseistikom, literaturom, scenografijom. Režirao je 5 filmova od kojih su dva bila cenzurisana i zabranjena. Dobitnik je 14 nagrada. Za dopisnog člana SANU izabran 1978 a za redovnog 1985. godine.
Vera Božičković Popović (1920, Brčko - 2002, Beograd) je u Beogradu završila gimnaziju i 1946. upisala Akademiju likovnih umetnosti, koju u proleće 1947 napušta i odlazi u Zadar. Nakon šest meseci nastavlja studije, koje završava 1949. godine u klasi Marka Čelebonovića. Zajedno sa Mićom Popovićem, s kojim je u braku od 1949. godine, boravila u Parizu. Izlagala u zemlji i inostranstvu. Dobitnica je dve nagrade. Pored slikarstva bavila se i tapiserijom, pozorišnim i filmskim kostimom.
Vera Božičković Popović je istaknuti predstavnih našeg enformel slikarstva. Do kraja je negovala apstraktni likovni izraz stim što je dominantni sivo crni tonalitet obogađivala bojom stvarajući dela izuzetnih taktilnih i kolorističkih vrednosti i unutražnjeg dinamizma. Galeriji u Loznici poklonila je šest svojih remprezentativnih slika iz šezdesetih i sedamdesetih godina.
Kao životni saputnici i umetnički sagovornici "Mića i Vera stoje rame uz rame, podržavajući se, razumevajući se, ali svako sa svojim izrazom, svojom istinom, što je prava i posebna vrsta lepote", kaže u predgovoru kataloga Marina Cvetanović. |