BEOGRAD. Galerija "Nikola Radošević" predstavlja od 1. do 15. juna 2022. slike malog formata Save Pekovića i Ljubomira Vučinića. "Ova izložba predstavlja prirodan spoj dva umetnika bliskih poetika. Počev od apstraktnog ekspresionizma, estetike znaka i gestualnosti, Peković i Vučinić sa lakoćom asimiliraju svoja intelektualna i emocionalna iskustva, preobražavajući ih uvek iznova drugačije i pružajući primere umetničke doslednosti." (Natalija Cerović)
Omamljujuća potreba udaljavanja od objektivnosti dovela me je u pustinju u kojoj ništa nije stvarno, sem osećanja. I, tako, osećanja su ostala suština mog života. Vasilij Kandinski
Zajednička izložba slika malog formata autora Save Pekovića i Ljubomira Vučinića predstavlja kratak uvid u likovno stvaralaštvo ova dva slikara i omogućava da se svežim, ali ujedno i tradicionalnim jezikom progovori o njihovom poimanju slike. Govoriti o radovima ove postavke znači govoriti o sličnostima ova dva autora jasno profilisanog izraza. Reč je o dva pripadnika iste generacije, o dva umetnika širokih interesovanja, i u opsegu likovne umetnosti i van njega, o dva profesora likovnih akademija sa temeljnim poznavanjem slikarskih tehnika i crteža kao osnove, koji su sposobni da koriste različite medije u izražavanju i koji su našli odgovarajući izraz svojih težnji i ličnih umetničkih opsesija kroz stvaralaštvo u duhu apstraktnog ekspresionizma.
Njihov rad je jedna šira odrednica pripadnosti duhu vremena i načinu na koji to vreme prožima njihove slike. Iako se radi o izložbi slika malog formata, reč je o ozbiljnom pokušaju da se pruži slika o osnovnim karakteristikama njihovih ranijih ostvarenja. Uočljiva je ideja da se kroz simultano predstavljanje njihovih dela ukaže na skladno uspostavljanje ravnoteže između dva srodna likovna senzibiliteta, što se može sagledati samo u kontekstu njihove šire produkcije. Najnoviji ciklusi pokazuju u kojoj su meri obojica sublimirali prethodna iskustva.
Trijumf slike u egzaltaciji boje i ekspresiji čulnosti predstavlja cilj stvaralačke aktivnosti u kojoj se određuju svi sistemi vrednosti bitni za umetničku misao oba autora. Platno funkcioniše i kao prostor i kao materija, kao polje za beskrajnu igru boja. Boje se kod oba autora nameću kao princip organizacije prostora slike. Nanesene energičnim potezima četkice i u širokim i gustim namazima, jarke boje stvaraju pulsirajuće kovitlace na platnu. Oba slikara se opredeljuju za odvažna kompoziciona rešenja. Kolorit je kod obojice promišljen, karakterističan, bogat i pun kontrasta. Dominiraju osnovne boje, uz brojne dramatične akcente ređe upotrebljivanih nijansi. Peković i Vučinić iskazuju svoj duh, projektuju lični likovni sadržaj i šalju emocionalne reakcije na njega posmatraču preko kompozitivnih boja, kroz mrlje i slojeve namaza, kroz sukobe boja i prelaze između njih. Plastička građa služi kao "slika slike", oslikavajući nemir života, a time je jasno naglašena razlika između invencije i kreacije.
Oba autora su fascinirana prostornim određenjima slike. Dok se Vučinić prevashodno interesuje za dvodimenzionalni prostor slike, Peković povremeno iskoračuje u treću dimenziju. Peković pored boje, koja je u osnovi njegovog slikarstva, uvodi i neslikarske materijale, kao što su kanap, zgužvana tkanina, mreža itd, koje aplicira na površinu slike. Vučiniću su same boje sredstvo izražavanja i reljefna površina slike varira u odnosu od pastuoznih, preko plošnih, do lazurnih namaza boje. Peković vodi dijalog sa materijalom, fomatom, prostorom, a Vučinić boju propušta kod filter i na taj način projektuje svoje ideje o jedinstvu materije i duha.
Ključna za percepciju slika ova dva autora je činjenica da su one konstruisane u polju apstraktne umetnosti, tj. polju njihove umetničke slobode koju su imenovali i nazivom zajedničkog projekta – IMPROVIZACIJE. Naziv povezuje slikarstvo Pekovića i Vučinića sa muzikom. To je posebno jasno u slučaju Vučinića, koji od početka navodi muziku kao veliku inspiraciju i koji je već prezentovao više ciklusa nadahnutih džezom. Apstraktno slikarstvo je svojom nemimetičkom prirodom srodnije muzici od figurativnog. Pojam sinestezije bio je prisutan u spisima rodonačelnika apstraktne umetnosti poput Kandinskog, i to i kao stilska figura, i kao psihološki fenomen opažaja i spajanja različitih čulnih (vizuelnih i auditivnih) iskustava.
Improvizacija predstavlja spoj spontanog i promišljenog. Neophodna je široka umetnička kultura i poznavanje mogućnosti sopstvenog medija da bi umetnik, slikar ili muzičar, mogao da iskorači u improvizaciju. Peković i Vučinić stvaraju slike kao likovnu kompoziciju u kojoj boja zauzima ulogu koju u muzičkoj ima nota, dok spoj boja preuzima ulogu akorda. Izrazita ritmičnost njihovog slikarstva, ponavljanje i variranje poteza i boja, njihovo nizanje i kontrasti pospešuju poređenje sa muzikom. U takvoj likovnoj improvizaciji, termini iz oblasti muzike, kao što su dužina, interval, sinkopa, ritam, tonalitet, imaju svoje jasno uočljivo slikarsko značenje. Da se zadržim na muzičkim pojmovima, ovaj ciklus slika malih formata može se opisati kao "varijacije na temu".
Ova izložba predstavlja prirodan spoj dva umetnika bliskih poetika. Počev od apstraktnog ekspresionizma, estetike znaka i gestualnosti, Peković i Vučinić sa lakoćom asimiliraju svoja intelektualna i emocionalna iskustva, preobražavajući ih uvek iznova drugačije i pružajući primere umetničke doslednosti.
Natalija Cerović |