 BEOGRAD. Grafički kolektiv predstavlja od 7. do 23. septembra 2022. izložbu Marije Grahovac Karan (1978, Beograd). Diplomirala je na Fakultetu primenjenih umetnosti u Beogradu, smer Grafika i knjiga. Magistrirala je i doktorirala na istom Fakultetu na Odseku grafika. Dobitnica je više nagrada za grafiku, ilustraciju i ex libris knjige.
Delovanje vizuelne umetnice Marije Grahovac Karan na savremenoj sceni ulazi u treću deceniju, a svoju prvu samostalnu izložbu u Grafičkom kolektivu pod nazivom "O ljubavi" priredila je 2006, predstavljajući ciklus stilizovanih figurativnih narativa ekspresivnog kolorita. Interakcija tela i odnosa muškog i ženskog principa, problemski okvir ranih radova, kasnije je apstrahovan u svojevrsnoj likovnoj projekciji datih relacija na nivou mikrosveta.
Tako je izložbom "Colour Force" u Grafičkom kolektivu 2011. ova autorka u grafičkom prikazu sublimovala manifestacije univerzalnih kosmičkih sila kroz simetrične i hromatski intenzivne kompozicije koje ilustruju zgusnut energetski naboj atomskih čestica. Razvijajući dalje svoj poetski diskurs, Marija Grahovac Karan redukuje ortografiju likovnog znaka do nivoa linearnog ritmičkog grafizma, dok kompoziciona rešenja usložnjava varijabilnim matricama, suptilnim tonskim modelovanjem, postupkom ponavljanja sa malim razlikama u odnosima i kretanju u smeru konstrukcija/dekonstrukcija, nastajanje/nestajanje.
Otvorenost ka drugim medijskim sferama i tehničkim mogućnostima - upotreba nestandardnih materijala umesto papira, osvajanje treće dimenzije preklapanjem fragmenata štampanih ploha, adaptibilnost i dijalog in situ sa galerijskim i javnim prostorom - u radu umetnice ukazuje na slobodno kretanje van graničnih područja tradicionalne grafike dovodeći je u stvaralačku vezu sa umetničkim objektom i ambijentom.
"Fokus koji je Marija Grahovac Karan nastavila svojim ispitivanjem javne slike iz ranijih izložbenih tema useljava se u to prizemlje dugih staklenih izloga i prvog sprata galerije koja sudeluje kao prostorni medium. Njen slikovit redosled situacione energetske i smisaoni slike reflektuje grad, postavljen, repriziran i grafički vizuelno ugrađen kao autorizovan identitet fizičkog prostora sa obnovljenim dejstvom.
Principi umnožavanja slike, ponegde su nalik urbanom planiranju i pouzdanom 3D dočaravanju mesta, neretko nauštrb različitosti. Logika funkcija zgrade stiče galerijskim rasponom naglašavanje drukčijih susreta. Profil gradacije otisnute na grafičkom listu ili sada na velikim površinama prozorskih 'staklenih' zidova je enigma iskustvenog putovanja.
Poznati prodori likovne kompozicije, zidne i viseće geometrijske mase pre više od pola veka, bilo kod Daniela Burena ili Sola Lewitta utrle su put vizuelnoj putanji ritma, kontrasta i linija koje prestaju da budu odrednice fizičkih kretnji. U beogradskom složenom socijalnom statusu, iščekivanje i druge pometnje čine da se kolektivne egzistencije i lični, neretko zapostavljeni umetnički osećaji prepuštaju ustaljenim obrascima.
Likovni ansambl umnožavanja i otiskivanja Marije Grahovac Karan otvara se van jednostavne planimetrije. Umanjeni moduli na stolovima ciljaju na čulo ukusa, pa su izvedeni i jestivi trouglovi, dati fizički unutar monade = izložbenog mesta ostavljeni na trpezi. Za razliku od sličnih futurističkih gozbi i montaža u istoriji, ovakva likovna ponuda odgovara svedenosti našeg paradoksalnog doba."
Nikola Šuica, istoričar umetnosti
(iz predgovar kataloga) 
|
