Iz arhive. Sa otvaranja jedne od Prolećnoj izložbi

Jubilarno izdanje Prolećne izložbe za fokus ima mogućnost/nemogućnost komunikacije umetničkih sadržaja. Namera  je da se odsustvom unutrašnje kustoske koncepcije omogući da tema i akcenat bude na samim radovima (temama koje pokreću, metodologijama građenja značenja, uslovima u kojima nastaju…) kao i na kontekstu manifestacije – istorijatu i današnjem stanju paviljona, ULUS-a, naporima da se u oblasti kulture i umetnosti organizuje i opstane u savremenom društvu i na kraju krajeva o UMETNIKU danas i ovde.

Publika će imati prilike da vidi 86 odabranih radova koji su nastali protekle tri godine i nisu izlagani u prostorima ULUS-a, a u selekciji Komisije koju ove godine čine Marija Radoš (kustoskinja, Nezavisna umetnička asocijacija Remont), Jelena Spaić (kustoskinja, Fakultet likovnih umetnosti Beograd) i Milica Ružičić (umetnica, članica Upravnog odbora ULUS-a).

Prolećna izložba je preuzeta od Udruženja prijatelja umetnosti "Cvijeta Zuzorić" koje je organizovalo ovu izložbu, kao jugoslovensku, od 1929. do 1941. godine. Ova revijalna manifestacija zasnovana je na instituciji konkursa i koncipirana u znaku otvorenosti prema različitim umetničkim orijentacijama. Primarna odrednica ove manifestacije je što kontinuirano prati promene na vizuelnoj sceni u okviru opšte umetničke klime. Činjenica da je ove godine pristiglo preko 190 prijava na konkurs ukazuje na kontinuirani značaj ove manifestacije u umetničkom svetu.

U Beogradu je 1922. godine, na predlog ULU-a, pisac Branislav Nušić osnovao Društvo prijatelja umetnosti "Cvijeta Zuzorić". Godine 1928. angažovanjem ovog Društva, a uz podršku Umetničkog odeljenja Ministarstva prosvete, kojim je u tom momentu Nušić rukovodio, Beogradska opština dodeljuje Društvu prijatelja umetnosti plac na Malom Kalemegdanu. Nakon toga započinje izgradnja Umetničkog paviljona, prema nagrađenom nacrtu arhitekte Branislava Kojića, koja je bila finansirana dobrovoljnim doprinosima ljubitelja umetnosti i prijatelja Društva, kao i različitim privatnim inicijativama za prikupljanje sredstava, a najčešći vid prikupljanja sredstava je bila organizacija balova koje je Društvo priređivalo. Najznačajnija sredstva, ipak, obezbeđena su uz pomoć države.

Otvaranjem ovog prostora kulture, umetnički život Beograda i Kraljevine Jugoslavije dobio je novo središte a time je postao i organizovaniji i vidljiviji.

Od prve godine nastanka Paviljona (1929) ustanovljene su dve velike kolektivne izložbe čija tradicija traje i danas. Prolećna izložba je predstavljala dela jugoslovenskih umetnika, a Jesenja izložba dela beogradskih umetnika. Iako su ove izložbe vremenom menjale svoju koncepciju, do današnjih dana ove dve manifestacije čuvaju ugled najvažnijih izložbenih događaja na kulturnoj mapi Beograda i drže autoritet najstarijih izložbi na ovim prostorima. U periodu između dva svetska rata, istaknuti predstavnici srpske avangarde su izlagali svoje umetničke radove u Paviljonu.

Pored Prolećne i Jesenje izložbe, Udruženje je u Umetničkom paviljonu "Cvijeta Zuzorić" priređivalo i mnogobrojne međunarodne izložbe. Udruženje je organizovalo i velike izložbe jugoslovenskih umetnika širom Evrope, na kojima su predstavljani najbolji umetnički radovi epohe.