Savremena galerija, Zrenjanin. 7. mart - 1. april 2011.Radovi dve mlade umetnice Bojane Stamenković i Jelene Fužinato predstavljeni na izložbi pod nazivom Svesna temelje se na istraživanju uloge žena u društvu dok su pojedinačni pristupi stilski i medijski različiti. Ispitujući ove kompleksne probleme žena umetnice sebi svojstvenim načinom izražavanja govore za njih. Reagujući na neravnopravnost polova, svojim radom ukazuju na probleme i teže da se životi mnogih ljudi promene na bolje, da im se omogući što bolji život u postojećem svetu. One nemaju tendenciju da kreiraju novu stvarnost već konstatuju postojeću realnost i modele delovanja postavljajući osnove za dijalog.
Rad Bojane Stamenković razmatra ulogu žene u društvu u kom i ona sama živi gde su još uvek prisutni snažni patrijarhalni koreni odnosno formalni ili neformalni sistem vlasti kojim se održava muška dominacija nad ženama i gde se oseća vekovna podela društvenih sfera na privatno i javno. Javna sfera je pri tom definisana kao svet rada, odluka, obrazovanja, zakona i pripada muškarcima, dok je privatna, nedruštvena, sfera, kojom je definisana žena, svet kuće i dece, prostor osećanja i dužnosti iz koga su novac i moć proterani. Koristeći fotografiju kao osnovni medij izražavanja prikazuje ženu, trudeći se da ne napusti njenu suptilnost i čulnost, u svojoj rodnoj ulozi da rađa decu tako što koristi transparentnost fotografija dobijajući pokret ruku po njenom telu koji opisuje kružnu formu materice. Umetnica zatim ovaj krug izvodi u formi veza, tradicionalnog ženskog zanata, naglašavajući pripadnost ovog područja ženi. Ovi radovi predstavljaju jasnu reakciju na probleme u savremenom društvu.
Jelena Fužinato u radu "Čekanje" stavlja sebe u kontekst žene koja dane provodi u pletenju birajući igle i pletivo kao simbol ženske pokornosti, stereotipa ženskog stvaralaštva. Sam čin pletenja predstavlja način da se prebrodi vremenski jaz čekanja i smanje nervne napetosti koje se pripisuju uglavnom ženama. U radu "Modrice" odlazi jedan korak dalje i bavi se pitanjem nasilja nad ženama, temom koja je pre skoro 20 godina postavljena kao gorući problem savremenog društva. Kroz nasilje nad ženama najlakše se ispoljava istorijski nejednak odnos društvene moći između muškarca i žene koji dovodi do diskriminacije i dominacije muškarca nad ženama. Umetnica posebno obraća pažnju na žene koje trpe nasilje iz neposrednog okruženja crpeći inspiraciju u porodičnoj istoriji. Pažnju joj zaokuplja njihovo pomirljivo ponašanje u takvim okolnostima i prilagođavanje trudeći se da vizuelno prikaže sva teška stanja kroz koja one prolaze. Bavi se različitim medijima, jer kako sama kaže, jedino tako može doći do sveobuhvatnog rešenja.
Nažalost, nakon jednog veka rada na poboljšanju položaja žena u društvu, odnosno izjednačavanja prava žena sa pravima muškarca, retradicionalizacija / repatrijarhalizacija i sistematsko novo / staro podčinjavanje žena je na delu, dok umetnost Bojane Stamenković i Jelene Fužinato nastavlja započeto, predlažući nove modele opažanja, eksperimentisanja, kritike i učestvovanja u cilju da postanemo svesni ovog problema.
Slavica Popov