Čuveni crtež crvenom kredom na papiru za koji se veruje da je nastao početkom 16. veka, kada je Leonardu da Vinčiju bilo oko 60 godina, jedini opštepoznati autoportret umetnika koji se ubraja u najveće genije čovečanstva, ozbiljno je oštećen i stučnjaci se pribojavaju da će njegova restauracija biti rizična i delikatna, a možda čak i nemoguća.
Oštećeni autoportret Leonarda da Vinčija
Crtež se od 1839. godine nalazio u posedu kralja Sardinije Karla Alberta Savojskog, u čijoj je kraljevskoj biblioteci stajao očuvan skoro čitavo stoleće, sve dok 1929. nije uramljen i okačen na zid i tako bio izložen vlazi iz vazduha i sunčevoj svetlosti. U naredne dve prilike u proteklih 100 godina u kojima je crtež izlagan - 2006. i 2011. - mrlje i oštećenja su već bili vidljivi.
Na čuvenom delu, naime, pojavilo se ono što restauratori umetničkih dela zovu "foksing", a to su potklobučena mesta, tačke i mrlje na površinama na kojima nikako ne bi trebalo da ih bude. To su mogli da izazovu pigmenti koje je Leonardo koristio, kao i gljivice na papiru - načinjenom od konoplje, lana i vune, ili pak rđa na gvožđu sadržanom u pigmentima.
Stručnjaci su zbog toga slavni crtež, dimenzija 33,5 puta 21,6 centimetara, koji se sad nalazi u Kraljevskoj biblioteci u Torinu, podvrgli višenedeljnim neinvazivnim testovima, koji su potvrdili njihove najgore bojazni: remek-delo je ozbiljno oštećeno, a svaki pokušaj da se restaurira biće veoma delikatan i rizičan.
Bez obzira na svoje iskustvo i veštinu, restauratori strepe od rada na ovom tako poznatom licu. Marija Kristina Misti, šefica italijanskog Centralnog instituta za restauraciju i konzervaciju arhivskog materijala i knjiga, takođe smatra da je "zastrašujuće" raditi sa tako velikim i jedinstvenim umetničkim delom.
Izvor: Blic