U sredu, 16. oktobra 2013. u Tretjakovskoj galeriji u Moskvi, u kojoj je na stalnoj postavci izloženo jedno od najpozantijih dela avangardnog slikarstva u svetu "Crni kavdrat" Kazimira Maljeviča, predstavljena je trotomna "Enciklopedija ruske avangarde" u kojoj je prvi put sistematizovana istorija i teorija avangardnog stila od 1907. do 1932. godine saopštava se na sajtu Galerije.
Na konfernciji za medije održanoj povodom ovog značajnog likovnog događaja, Irina Lebedeva, direktorka Tretjakovske galerije je rekla da "Iako je prošlo sto godina, do današnjeg dana se nastavljaju sporovi o nasleđu ruske avangarde koja je masovnoj likovnoj publici ostala nedovoljno poznata. Priredili smo u Tretjakovskoj izložbu Maljeviča 1989, a nakon nje su usledile postavke Tatlina, Kandinskog, Popove. I tada su to bili pravi događaji - svi su slušali o tim slikarima čiji se radovi čuvaju u depoima i nisu svi imali prilike da ih vide, čak ni istraživači."
Po njenim rečima, ova postavka će privući pažnju i zato "što je zabranjeno voće najslađe".
Direktorka Tretjakovske galerije, koja važi za jedog od vodećih specijalista za rusku avangardu, dalje je nastavila: "Nastupilo je vreme dugotrajnog, osmišljenog rada na izučavanju sačuvanog masivnog materijala koji je vezan sa stvaralaštvom tih slikara. Sada počinje druga etapa – period našeg osmišljavanja, izučavalja i sistematizovanja, koja treba da dovede do dubokog i ozbiljnog shvatanja i razumevanja šta se tada događalo i čime se to uticalo na danji razvoj umetnosti."
Tri toma "Enciklopedije ruske avangarde" obuhvataju sve likovne žanrove: slikarstvo, grafiku, fotografiju, skulpturu, arhitekturu i pozorište. Unikalnost Enciklopedije, naglašavaju njeni tvorci, sastoji se u velikom obimu sprovedenih naučnih istraživanja. Njeni autori, Vasilij Rakitin i Andrej Sarabjanov, radili su na ovom projektu duže od 12 godina.
U Enciklopediji je predstavljeno više od hiljadu i po slikarskih i grafičkoh radova iz zbirki Tretjakovske galerije, Ruskog i drugih muzeja kao i iz privatnih kolekcija. Slikarske radove prati više od hiljadu studija iz pera preko 200 autora među kojima su saradnici muzeja i arhiva kao i vlasnici privatnih zbirki i arhiva.
Uskoro će Enciklopedija dospeti u glavne ruske biblioteke kao i u prestižne knjižare. "Enciklopedija ruske avangarde" biće predstavljena i na Međunardnom sajmu intelektualne literature non/fiction koji će biti održan od 27. novembra do 1. decembra 2013. godine u Moskvi.
Branko Rakočević