BEOGRAD. Izložba predstavlja zajednički projekat Spomen-zbirke Pavla Beljanskog, Galerije Matice srpske i Medija centra "Odbrana", koji će od 20. avgusta do 20. septembra 2014. u galeriji Doma Vojske Srbije, beogradskoj publici prvi put otkriti opus jedne od najznačajnijih srpskih slikarki s početka 20. veka. Streljana u podnožju petrovaradinske tvrđave, Danica Jovanović je bila među prvim umetnicima, žrtvama Prvog svetskog rata.
Danica Jovanović, Minhen 1913.
Akademska slikarka Danica Jovanović (4. januar 1886 – 12. septembar 1914) pripada generaciji umetnica koje su pohađale žensko odeljene Umetničko-zanatske škole u Beogradu kod Bete Vukanović. Školovanje je nastavila u Minhenu, gde je u martu 1914. diplomirala na Ženskoj slikarskoj akademiji.
Rođena u Beški kao peto dete u seljačkoj porodici, vaspitavana je na tekovinama srpskog građanskog društva u Austrougarskoj monarhiji. Školovala se zahvaljujući razumevanju njenog profesora i direktora Više devojačke škole u Novom Sadu kao i Dobrotvorne zadruge srpkinja Novosatkinja i patrona poput Dane Jovanović i Olge Jovanović.
Uporedo sa usavrašavanjem u slikarstvu, ona se u Minhenu uključuje i u rad srpskog patriotskog udruženja "Srbadija". Tokom školovanja u Beogradu i u Minhenu, kao i tokom letnjih raspusta u Beški, intenzivno je slikala što je rezultiralo umetničkom zaostavštinom od stotinak radova. Pored ostvarenja koja ukazuju na proces savladavanja slikarskih problema, u umetničkoj zaostavštini Danice Jovanović se nalaze i slike koje ukazuju na sklonost ka gestualnom slikarstvu, korišćenje intenzivnog kolorita i ekspresivnu interpretaciju likova. Slikala je mrtvu prirodu, portret i figure u narodnim nošnjama kao i nekoliko pejzaža, od kojih tri prikazuju mostove: most kod Ljum kule, Vezirov most na Drimu i srušeni savski most u Beogradu. Mostovi koji su bili aktuelni tokom Balkanskih ratova ukazuju da je budno pratila razvoj ratnih operacija ali nema dokaza da je neposredno učestvovala u njima.
Sa druge strane, njen angažman u "Srbadiji", boravak u Beogradu početkom Prvog svetskog rata, kada je i naslikala srušeni savski most, kao i izjave njenih minhenskih kolega o izraženoj nacionalnoj svesti ukazuju na razloge zbog kojih je Danica Jovanović već u prvim danima Prvog svetskog rata pobudila pažnju policije i vojnih vlasti iz Petrovaradina. Kao jedan od prvih umetnika pala je kao žrtva Prvog svetskog rata 12. septembra 1914. godine u Petrovaradinu, gde je nakon prekog suda streljana sa grupom talaca iz Beške.
Stota godišnjica od njene tragične smrti biće obeležena izlaganjem dela iz fondova Galerije Matice srpske, Spomen-zbirke Pavla Beljanskog, Narodnog muzeja u Beogradu, Istorijskog muzeja Srbije i nekoliko privatnih kolekcija. Ambijentalna postavka biće upotpunjena predmetima iz Etnografskog muzeja u Beogradu i izlaganjem ličnih predmeta slikarke.
Autor izložbe: dr Jasna Jovanov. Kustos izložbe: Jasmina Jakšić Subić, Spomen-zbirka Pavla Beljanskog. Saradnici: Snežana Mišić, MA, Galerija Matice srpske, Stručni timovi Galerije Matice srpske, Spomen-zbirke Pavla Beljanskog i medija centra "Odbrana".
Izložba je pripremljena u saradnji s Narodnim muzejem u Beogradu, Etnografskim muzejem u Beogradu, Istorijskim muzejem Srbije, Maticom srpskom, Bibliotekom Matice srpske, Arhivom Vojvodine, Arhivom Srpske akademije nauka i umetnosti, Istorijskim arhivom Grada Novog Sada, Istorijskim arhivom Srema (Sremska Mitrovica), Dušanom Lupurovićem, Živomirom Živkovićem, Umetničkom radionicom "REZ", Vujičić kolekcijom, Milanom Grulovićem, Savetom Krdžalić, Veselinom Minjevićem, Tijanom Trbović, Milutinom Popovićem, porodicama Stamenković, Jovković, Obradović, Vujasinović i drugim privatnim vlasnicima dela.
Pokrovitelji izložbe: Ministarstvo odbrane Republike Srbije, Ministarstvo kulture i informisanja Republike Srbije i Pokrajinski sekretarijat za kulturu i javno informisanje AP Vojvodine.
Prateći program
- Subota, 23. avgust, 13.00
Predavanje: Izložba posvećena Danici Jovanović kao izazov (Jasmina Jakšić Subić) - Subota, 30. avgust, 13.00
Predavanje: Danica Jovanović u kolekciji Galerije Matice srpske (mr Tijana Palkovljević Bugarski) - Subota, 6. septembar, 13.00
Predavanje: Danica Jovanović: slikarska tehnika i izazovi konzervacije i restauracije (dr Daniela Korolija Crkvenjakov) - Subota, 13. septembar, 14.00
Danica Jovanović: autorsko tumačenje izložbe (dr Jasna Jovanov) - Subota, 20. septembar, 13.00
Dokumentarni film o Danici Jovanović - Četvrtkom, 17.00
Upoznajte Danicu Jovanović – stručna vođenja kroz postavku - Subotom, od 11.00 do 13.00
Kreativne dečje radionice Zaista vredni u crtanju