Susret sa delima Pavla Jovanovića pripada onoj grupi nesvakidašnjih događaja koji u moru kiča i bezidejne osrednjosti ne samo što liče na svetionike što vode do sigurnih luka prave umetnosti, već oni to u potpunosti jesu. Njegove crno-bele fotografije nude seriju ansamblaža izrazitog emotivnog i duhovnog sadržaja. Svakodnevni upotrebni i dekorativni elementi, koje ovaj umetnik koristi da izgradi svoje metafore i potom ih sklopi u metafizičke celine, imaju u sebi neku posebnu sakralnost. Sadržaj prošlosti, koji je pomenute elemente učinio arhetipovima nekog individualnog vremena i prostora, širi oko sebe toplu harmoničnost i nepredvidljivost misaonih asocijacija. Nazivajući ih jednostavno mrtvim prirodama ili kompozicijama on posmatraču ostavlja beskrajnu mogućnost izbora.

Prvobitni period crno-belih radova, koji pokrivaju emocje, poslednjih godina biva zamenjen color printevima (od galerijskih do izrazito velikih formata) i tumačenjem egzistencijalnih problema i rasprava kao i traženjem odgovora. Prevladavajući sopstvenu podsvest umetnik pristupa i promeni formalnih principa. Napušta, kao primarnu, linijsku formu svojih kompozicija, a ansamblaž zamenjuje kolažem i fotomontažom dok pristustvo nadrealizma objašnjava na sledeći nacin: "Želim da izrazim večiti sukob sveta sa prošlošću i budućnošću. Verifikacija sadašnjosti kao vrednosti je bezizlazna ideja. Suština je u ostavljanju tragova u prostoru i vremenu." Upravo iz ovakvih konceptnih stavova Pavle Jovanović izvlači snagu za eksperiment i promene koji i inače karakterišu njegovo delo još od same pojave na javnoj sceni.

Ispunjavajući jednu vrlo zahtevnu matricu vrednosti, Jovanović delu pristupa kompleksno: uključuje istoriju, filozofiju, religiju, psihologiju... smatrajući da se jedino tako može izraziti sva složenost čoveka kao pojedinca i vremena uopšte. Blizak nadrealističkoj fantastici Renea Magrita i metafizičkom slikarstvu Đorda de Kirika, Pavle Jovanović jednim suštinski oslobođenim stilom stvara dela koja u posmatraču bude mnogo više od želje za kontemplacijom.

Luka Salapura,
likovni kritičar

Kada je nastala fotografija, pre više od veka i po, njeni autori su najpre podražavali slikarstvo koristeći iste motive i žanrove kao što su pejzaž, mrtva priroda, portret. No nedostajala im je boja da slikarstvo dostignu. Zatim se sedamdesetih godina prošlog veka situacija obrnula pa je kroz stil fotorealizma slikarstvo oponašalo fotografiju, jer ona je postala medij superiorniji, sugestivniji i istinitiji od slikarstva.

Danas verovatno postoji nostalgija fotografa prema slikarstvu, pa se mnogi putem digitalne fotografije i kompjuterske obrade, zahvaljujući specijalnim mogućnostima i efektima, obraćaju slikarskoj tradiciji, kao što to beše na samom početku istorije svetlopisa.

Novosadski autor, fotograf, kompjuterski majstor, a na početku karijere i slikar, Pavle Jovanović (1948), čini se da je potpuno izmirio ova dva vida vizuelnog izraza. Naime, on već dugi niz godina svoje nadrealističke foto-montaže štampa na slikarskom platnu, i tretira ih kao slikarski čin. Fotografiše različite elemente kao što su predmeti, fragmenti pejzaža, teksture različitih materijala, koje zatim digitalnom tehnikom besprekorno komponuje jedne u druge dobijajući najubedljiviju moguću fantastiku. Ovoj ubedljivosti doprinosi fotografska preciznost koju ni jedna slikarska ruka ne može dostići, a sa druge strane izneverava fotografski princip beleženja u jednom trenutku, prolongirajući svoj postupak prema potrebi i broju ukomponovanih elemenata.

Jovanović je godinama ove mogućnosti razvio i unapredio do savršenstva pa gledalac ne može da odoli utisku da je ova fantastika, sada izložena u novosadskoj Galeriji "Bel art" potpuno realna i moguća. Jovanović se poigrava gledaočevom logikom i očekivanjima, unoseći među svoje devojke i konje presvučene korom drveta, puževe, ptice i lišće u beskrajnim pustinjskim ili zelenim pejzažima enigmu koju upotpunjuju zagonetni posmatrači smešteni u same slike.

Andrej Tišma
likovni kritičar