NOVI SAD. Galerija SANU, ogranak u Novom Sadu (Platoneum), predstavlja od 13. maja 2019. izbor dela Lazara Vozarevića (Sremska Mitrovica, 1925 - Beograd, 1968) iz umetničkog fonda Galerije "Lazar Vozarević". Diplomirao je na Akademiji za likovne umetnosti u Beogradu u klasi profesora Mila Milunovića.
Lazar Vozarević je srpski slikar i likovni pedagog, koji je na likovnu scenu Srbije stupio 1951. godine na zajedničkoj izložbi "Jedanaestorice" radovima koji su nastali pod uticajem Sezanovog realizma i Pikasove plave faze. Pored uljanog slikarstva bavio se mozaikom i ilustracijama. Posle njegove smrti u rodnoj Sremskoj Mitrovici osnovana je Galerija "Lazar Vozarević" u kojoj je izložen najveći broj likovnih dela.
Školu za primenjene umetnosti u Beogradu upisao je 1941. godine, a 1943. godine Akademiju za likovne umetnosti, koju je završio 1948. godine u klasi profesora Mila Milunovića. Bio je član Jedanaestorice i Decembarske grupe. Docent na Akademiji za likovne umetnosti u Beogradu postao je 1960. godine. U toku svoga rada prošao je kroz faze kubizma, enformela i postenformela.
Svoje slikarsko umeće Vozarević je usavešavao tokom dužih i kraćih boravaka u Parizu (1951-1952, 1954-1956, 1958 i 1962).
Pored slikarstva, bavio se ilustracijom knjiga, scenografijom i mozaikom (hotel Metropol u Beogradu (1956/57), Vojnotehnički institut u Beogradu (1958) i Dom omladine u Beogradu (1964)).
U traženju sopstvenog stvaralačkog identiteta, u mladalačkoj fazi, Lazaru Vozareviću uzor su bili Sazan i Pikaso, što je on jasno iskazao izlažući prvi pu svoja dela 1951. godine. Određenost svojih umetaničkih ciljeva Vozarević je jasno izrazio na svojoj prvoj samostalnoj izložbi (55 slika u Galeriji ULUS, 1952), za koju je u predgovoru svog kataloga napisao: "Danas se umetnost sve više približava jednoj velikoj istini - istini nauke, izražava se sredstvima likovne umetnosti a kao nauka rešava...i onaj složeni odnos podsvesnog i svesnog. Mnogi hvale naše freske, a u isto vreme pridržavaju se rigorozno konzervativnog slikarskog izraza ne svatajući da je bliskost savremenog slikarstva i fresaka baš u jeziku."
Кao što je kritika bila složna da je njegova prva samostalna izložba, posle Lubardine izložbe bila, najradikalniji pokušaj u traženju svog izrazai samosvojnosti mimo priznatih i prihvaćenih tokova, tako je i Lazarov kubistički period bio izložen brojnim tvrdnjama da je to samo oponašanje Pikasa.
Slikanje izvan forme Vozarević je prvi put prikazao 1961. na Prvom trijenalu likovne umetnosti - u fazi uvođeđenja figure u sliku, sjedinjavanjem forme i njegove materije., sa ciljem da dođe do pramaterije od koje je nastala forma. Tako je Lazar u fazi enformela; imao cilj da zatekne Boga u fazi kreativne neodlučnosti pred materijom.
Iako enformelistički postupak, isključuje pojam lepote, jer lepota ne egzistira bez forme, Lazarevi enformeli su puni emocije. Tajna te Lazarove različitosti, u odnosu na zapadnjačke enformeliste, je u tome; što je on u vezi sa vizantijskim nasleđem, sa ikonopisanjem oboženim dodirom Tvorca.
Tokom 1963. godine Lazar je u svoje vizantijsko-zlatne podloge i mrkocrvene prosjaje uveo metalne polulopte raznih prečnika u geometrijskoj predstavi. Ove pulije, kako je Lazar nazivao tapetarske zakivke raznih veličina, koje je zabadao u sliku. On je raščlanjivao liniju u tačke, zakivaka, objašnjavajući to na ovaj način: "Raščlanjena (misleći na liniju), ona daje tačku. Pomoću te tačke do koje sam došao nadoknađujem i dobijam liniju. Ja u enformel unosim tačku koja ima plastičan izraz, dakle formu."
Dela mu se nalaze u Galeriji "Lazar Vozarević", Sremska Mitrovica, Muzeju savremene umetnosti u Beogradu, Muzeju grada Beograda, Umetničkoj galeriji na Cetinju, Umjetničkoj galeriji u Sarajevu, Galeriji Matice srpske u Novom Sadu, Galeriji poklon-zbirke Rajka Mamuzića u Novom Sadu kao i u značajnim zbirkama u inostranstvu: David Rockfeller i Paul Flockerman (SAD), Guido Tervizan (Italija), Pinakoteka (u Bariju, Italija), Vila Lobos (Brazil) i Philipe Baudet (Francuska).
Izvor: Wikipedia |