Poklon zbirka Rajka Mamuzića, Novi Sad. Oktobar 2007.Bračnom paru poznatih srpskih umetnika Petru Omčikusu i Kosi Bokšan, koji već pet i po decenija žive i stvaraju u Parizu, povodom šezdeset godina umetničkog rada priređena je retrospektiva slika u Galeriji likovne umetnosti poklon-zbirci Rajka Mamuzića u Novom Sadu. Ovu postavku od pedesetak reprezentativnih dela, nastalih od 1947. do 2005. godine, pored Novosađana videla je ili će tek videti publika u Kruševcu, Kraljevu, Smederevu, Subotici i Sremskoj Mitrovici.
 Petar Omčikus  Petar Omčikus |  Petar Omčikus |
 Kosa Bokšan  Kosa Bokšan |  Kosa Bokšan |
Kao početak njihove karijere uzima se 1947. godina kada su sa svojim istomišljenicima, među kojima su bili Mića Popović, Vera Božičković, Bata i LJubinka Mihajlović, napustili studije na beogradskoj Likovnoj akademiji nezadovoljni tadašnjim ideološkim i metodološkim pristupom, i osnovali “Zadarsku grupu”, tragajući za sopstvenim umetničkim izrazom. Svoje prve samostalne izložbe u Beogradu imali su Omčikus 1951, a Bokšanova godinu dana kasnije, da bi u potrazi za novim saznanjima i internacionalnim iskustvima otišli u Pariz gde se 1952. trajno nastanjuju.
I doista, kada se retrospektiva ovo dvoje umetnika pažljivo pogleda, može se reći da su tokom svih ovih decenija života potpuno posvećenog umetnosti, uspeli da pronađu, svako na svoj način, sopstveni rukopis i tematiku, po čemu su prepoznatljivi kod nas i u svetu. Opuse oboje slikara karakteriše okrenutost figuraciji te ekspresivan, ponekad i brutalan potez i snažan kolorit. Bokšanova je u svom stvaralaštvu više okrenuta prirodi, ljudskom telu, energiji i simbolima, dok Omčikusa prevashodno zanima svakodnevica, urbani život, društvene teme i angažman.
Slikarstvo Kose Bokšan (1925) na ovoj retrospektivi pratimo od prvih ekspresivnih i fovističkih portreta ranih 50-ih, preko kratkog izleta u geometrijsku apstrakciju (“Apstrakcija u crvenom” 1952, “Harmonija u žutom” 1954) i enformel (“Jesenja slika” 1957), do karakteristične stilizacije figura kasnih šezdesetih (“Pijani brod” 1967, “U otvoru” 1968) kada kreće sa stilom koji je zadržala do danas, a koji karakterišu snažni, široki potezi i kontrasti boja, uz simbolički sadržaj. Snažne kompozicije “Meduzin splav” 1975. i “Rađanje dana” 1976. tipične su za tu fazu, kada slikarstvo Bokšanove postaje potpuno prepoznatljivo i jedinstveno. Nešto kasnije potez postaje rastrešeniji, kontrasti boja naglašeniji (“Scile i Haribde” 1978, “Stihija” 1980-83), da bi 90-ih nastao ciklus čempresa i primorskih pejzaža krupnih poteza i čistih boja sa naglašenom metafizičkom simbolikom. Jedna od poslednjih slika “Stratišnica” iz 2000. godine koloritom i formama dočarava opijenost mediteranskim podnebljem i neiscrpnim energijama prirode.
Petar Omčikus (1926) svoj opus takođe započinje portretima savremenika, grupa ljudi (“Tabakovićevi studenti” 1946, “Profesori” 1947), kolorit je smiren, a sadržaj sa naglašenom socijalnom notom. Od slike “Gradilište” 1979. pa sve do jedne od novijih “Perač fasada” 2005. kod Omčikusa se manifestuje ekspresivan potez, jak kontrast boja uz dosta crne, te naglašeno urbana tema, što se izdvaja kao njegovo najsnažnije obeležje. Na postavci su još zastupljene snažne i karakteristične kompozicije “Šljive u cvetu” i “Beograd” 2000, “Čovek u moru” 2001, “Vagoni” 2004. i druge.
Andrej Tišma