NOVI SAD. Jedan od najznačajnijih događaja u okviru programa Fondacije "Novi Sad - Evropska prestonica kulture" i programskog luka "Kaleidoskop kulture" predstavlja izložba "Sava Šumanović i evropski realizmi između dva svetska rata" koja će trajati od 24. septembra do 4. decembra 2022. Na otvaranju će biti predstavljen performans ChoreoChroma koji polazište ima u slikarstvu Save Šumanovića. Autor projekta je Milana Kvas, istoričarka umetnosti.
Slikarski opus Save Šumanovića (1896 - 1942) gotovo u potpunosti pripada periodu između dva svetska rata. Njegove pojedine slike ili čitavi ciklusi pokazuju direktnu uključenost u bitne faze razvoja evropskog modernizma. Stvaranje celovite slike o Šumanovićevim realizmima i njihovim relacijama sa međunarodnim umetničkim tokovima bilo je polazište u realizaciji izložbe u Spomen-zbirci Pavla Beljanskog, Galeriji Matice srpske i Galeriji slika "Sava Šumanović" u Šidu, koja će obuhvatiti 102 Šumanovićeva dela.
Postavka u Spomen-zbirci Pavla Beljanskog je retrospektivnog karaktera i obuhvata Šumanovićevo slikarstvo nastalo u periodu između 1919. i 1941. godine. Publika će biti u prilici da vidi 32 Šumanovićeva dela iz javnih i privatnih zbirki Srbije, zatim muzeja Rijeke, Zagreba, Skoplja, Onflera i Larošela u Francuskoj. Šumanovićevo slikarstvo u Spomen-zbirci prikazuje se u relaciji sa umetničkim zbivanjima na evropskoj, posebno pariskoj umetničkoj sceni, zahvaljujući brojnim fotografijama i dokumentima, u cilju kontekstualizacije nastanka i razvoja Šumanovićevog umetničkog koncepta. Pojedina ostvarenja, poput "Turskog kupatila" iz Nacionalne galerije Republike Severne Makedonije u Skoplju i "Lučkog agenta" Muzeja moderne i suvremene umjetnosti iz Rijeke, prvi put se predstavljaju novosadskoj publici, dok se dva Šumanovićeva dela istog naziva "Kupačice" iz francuskih muzeja prvi put izlažu u Srbiji.
Postavka u Galeriji Matice srpske iznosi zanimljivu muzejsku priču o pretvaranju privatne u javnu kolekciju. Sedamnaest Šumanovićevih dela nastalih između 1921. i 1925. godine, koja se danas čuvaju u Galeriji Matice srpske i Nacionalnom muzeju moderne umjetnosti u Zagrebu, deo su prvobitne, brojnije i kompleksnije Dorićeve zbirke. Nastala u periodu nakon prvog Šumanovićevog boravka u Parizu, ova dela pripadaju kompleksu evropskih realističkih tendencija ʼpovratka reduʼ na početku treće decenije 20. veka. Iako ograničena na jedan kratak period Šumanovićevog opusa, Dorićeva zbirka pruža uvid u izuzetno značajan period slikarevih formativnih godina, bez kojeg je nemoguće celovito razumevanje i predstavljanje umetnosti Save Šumanovića.
Postavka u Galeriji slika "Sava Šumanović" u Šidu posvećena je ciklusu "Šidijanki", jedinstvenom u savremenim tokovima evropskog slikarstva. Nijedan slikar ovog podneblja nije stvorio tako upečatljiv ciklus kao što je novorealistična i apstraktno-klasična serija "Šidijanke".
Izložbu u tri muzeja prati reprezentativan, bogato ilustrovan katalog sa tekstovima istaknutih naučnih i muzejskih stručnjaka: prof. dr Zvonka Makovića, prof. dr Lidije Merenik, prof. dr Igora Borozana, dr Ane Ereš, dr Tijane Palkovljević Bugarski, mrs Sofije Milenković, Gordane Krstić Faj, mrs Tamare Ognjević i mr Milane Kvas.
Izložba u Spomen-zbirci Pavla Beljanskog sadrži i taktilni segment postavke za slepe i slabovide, dok će prateći programi u sva tri galerijska prostora obuhvatiti predavanja uz tumačenja na znakovnom jeziku, interaktivne radionice u galerijskim prostorima i na društvenim mrežama za različite starosne grupe, kao i izvođenje pozorišne predstave „Boemi sa Monparnasa“ Teatra mladih „Mišolovka“ u Spomen-zbirci i šidskoj Galeriji.
Galerija likovne umetnosti poklon zbirka Rajka Mamuzića biće uključena u projekat izložbom koja će postavkom fotografija, slika i video materijala predstaviti različite segmente projekta "ChoreoChroma" koji objedinjuje programe dve prestonice kulture u 2022. godini - Novog Sada i Eša iz Luksemburga. Na taj način, programski se objedinjuje nastup tri muzejske institucije na novosadskom Trgu galerija, ali se takođe uspostavlja dijalog između različitih kultura i realističkih prosedea prve polovine 20. i početka 21. veka.
Realizaciju izložbe omogućili su: Ministarstvo kulture i informisanja Republike Srbije, Ministarstvo unutrašnjih poslova Republike Srbije, Pokrajinski sekretarijat za kulturu, javno informisanje i odnose s verskim zajednicama AP Vojvodine, Uprava za kulturu Grada Novog Sada, Opština Šid, Fondacija "Novi Sad - Evropska prestonica kulture", Francuski institut u Srbiji - Ogranak u Novom Sadu i DDOR osiguranje.
