BEOGRAD. "Šta sam mogla drugo da postanem ja Nadežda Petrović, Dimitrijeva i Milevina kćer, do srpska slikarka, kad umesto prve fotografije iz najranijeg detinjstva imam crtež... Šta sam mogla da postanem nego rodoljubna Srpkinja, jer je moja majka Mileva tako vaspitavala generacije đaka u Srbiji... vodeći tim putem i celu porodicu našu." (Nadežda Petrović). Galerija Radio televizije Srbije od 27. decembra 2022. do 26. januara 2023.
Nadežda Petrović je rođena u Čačku 11. oktobra 1873. godine gde su njeni roditelji bili na učiteljskoj službi. Zbog očevog posla i daljeg školovanja dece porodica se vratila u porodičnu kuću u Beogradu (1884). Uticaj likovnih pedagoga Antona Ažbea i Juliusa Ekstera, kao i umetničke klime zatečene u Minhenu (1898-1902), profilisali su njen slikarski put, pre svega otvorenost ka nemačkom ekspresionizmu, tako da i nakon povratka u Srbiju pasionirano slika u maniru energičnog ekspresioniste.
Radila je u školi, pisala o izložbama, događanjima u kulturi, politici, nastojeći da i na taj način doprinese napretku društva u celini. Nadeždin društveni aktivizam započinje učešćem u osnivanju humanitarne organizacije Kolo srpskih sestara (1903), velikih poslova oko organizovanja Prve jugoslovenske umetničke izložbe (1904) i osnivanja prve likovne kolonije na Balkanu u Sićevu (1905).
Puna entuzijazma, odlazi na studijski boravak u Pariz (1910), ali su želju da svoj umetnički život veže za Pariz raspršile porodične tragedije i nastupajući ratovi.
Tokom balkanskih i Prvog svetskog rata (1912-1915), Nadežda Petrović je dobrovoljna bolničarka. Negujući ranjenike i brinući o obolelima od tifusa i sama obolevši umrla je 3. aprila 1915. godine u Vojnoj bolnici u Valjevu.
Umetnički opus Nadežde Petrović nesumnjivo je pomerio granice srpskog slikarstva, ohrabrio generacije umetnika sa početka 20. veka ka novim umetničkim dometima i usmerio kasnije generacije. Iako su je u toku likovnog razvoja vodili zreli stavovi da bude osobena i otvorena ka svemu novom što joj se pruži, neminovna je bila postepenost u građenju likovnog izraza.
Njeno stvaralaštvo je podeljeno na četiri perioda: Minhenski (sa dve faze napredovanja u vreme slikarskih studija), Srbijanski (sa tri faze: periodom kada stvara ekspresionistička dela u Resniku i Sićevu, kada slika u stilu impresionizma i kada stvara upečatljiva dela bogata koloritom), Pariski (sa fazom kojom nastavlja sa usvojenim kolorizmom i fazom u kojoj njen slikarski pravac dostiže potpunu zrelost) i Ratni kada u novonastalim okolnostima iz čina slikanja crpi moralnu i emotivnu snagu, a njene slike, uz umetničku vrednost, nose težinu uzvišenog dela podarenog Srbiji.
Dela predstavljena na ovoj izložbi iz zbirki narodnog muzeja Srbije i Umetničke galerije "Nadežda Petrović" okvirno ilustruju njen umetnički opus.
Dragana Božović
