NOVI SAD. Galerija Bel Art predstavlja u Muzeju Vojvodine, od 31. oktobra do 12. nevembra 2023, grupnu izložbu pod nazivom "Umetnost bez granice". Kustos izložbe Sava Stepanov je odabrao one umetnike sa kojima Galerija Bel Art sarađuje duži niz godina: Katalin Ladik, Balint Sombati, Milorad Krstić, Bela Marijaš, Ištvan Balind i Andraš Šifliš.
Bela Marijaš
Izložba u Muzeju Vojvodine predstavlja umetnike iz Vojvodine koji već duže vreme žive i stvaraju u Budimpešti. Biće prezentovani radovi šestoro umetnika: Katalin Ladik, Balint Sombati, Milorad Krstić, Bela Marijaš, Ištvan Balind i Andraš Šifliš.
U savremenim umetničkim zbivanjima u Mađarskoj, tokom poslednje tri-četiri decenije aktivno učestvuju umetnici Mađari koji su poreklom iz Vojvodine. Na kraju XX i početkom XXI veka se, donekle, ponovila situacija kada su umetnici Mađari sa teritorije današnje Vojvodine inklinirali ka Budimpešti što je trajalo sve do kraja Velikog rata i uspostavljanja nove jugoslovenske granice. Tada je nastala pauza u srpsko-mađarskim umetničkim vezama koju kasnije nije bilo lako obnoviti, jer je umetnička sudbina bila skoro identična u obe države.
Uspostavljanje socijalističkih sistema nakon Drugog svetskog rata je donelo strogost soc-realizma, tegobu modernističkog osvešćenja, zanemarenu (i sputavanu) konceptualnu umetnost u sedamdesetim godinama proteklog stoleća. Tek je u jednom intervalu tokom osamdesetih godina prošlog veka došlo do relaksiranijih odnosa i razmene izložbi, da bi dramatični raspad SFRJ, a potom i tranzicijski procesi koje su obe države pretrpele donelo nove tegobe i probleme.
No, upravo u tom periodu počinju odlasci vojvođanskih umetnika u Budimpeštu. Neki su tamo stigli kao već afirmisani umetnici sa značajnom reputacijom ali je jedan broj autora svoju afirmaciju stekao upravo u novom umetničkom miljeu. Tako je ponovo došlo do zanimljivih umetničkih prepleta. Dakle, radi se o interesantnom umetničkom fenomenu koji je potrebno sagledati, objasniti i shvatiti mesto i ulogu ovih umetnika na umetničkim scenama s obe strane granice. Jer, činjenica je da su svi ovi umetnici, neko agilnije a neko manje aktivno, prisutni na obe scene - mađarske i srpske ali i znatno šire u zemljama bivšeg jugoslovenskog umetničkog prostora. |