TOKI Art Space i Heights Gallery Den, Tokijo. Mart - april 2009.U Tokiju (Japan) nedavno je otvorena izložba vojvođanskih umetnika Milana Blanuše, Dragana Vojvodića, Živka Grozdanića, Andreja Tišme i umetničke grupe Multiflex (Dragan Živančević, Dragan Matić, Željko Piskorić). Izložba je postavljena u dva galerijska prostora u centru Tokija, TOKI Art Space i Heights Gallery Den. Organizator je galerija Bel Art iz Novog Sada, a kustos izložbe likovni kritičar Sava Stepanov.
Izložba "Made in NS 09" zamišljena je kao skup radova umetnika iz Novog Sada (Srbija) okupljenih oko koncepcijske ose tradicija i tranzicija u umetnosti bavi aktuelnim pojavama na savremenoj srpskoj umetničkoj sceni. Tranzicija se može smatrati logičnim društvenim kontekstom jer se radi o procesima u aktuelnom postsocijalističkom društvu, ali i unutar same umetnosti koja se – u zemlji nedovoljno razvijenih tehnoloških potencijala - sve više usaglašava sa uznapredovalim globalnim vizuelno-komunikacijskim sistemom. Moguće je govoriti o simptomu "ikonosfere" o kojem je pisao Mječislav Porempski, u kojoj multiplicirana slika afirmiše novi i drugačiji status umetničkog dela. Tehnička slika konstatuje stvarnost kao aprironu činjenicu poput svojevrsnog "ready madea-a", ona ne nastoji da stvarnost filozofira, niti da iznađe metaforičke, simboličke ili poetske potencijale. Njen angažman se zadovoljava slikom stanja.
No, aktuelni umetnici nastoje da komentarišu i kritikuju aktuelne fenomene društva u tranziciji. Oni se bave direktnim sociološkim posmatranjima i razmatranjima, skloni su političkim komentarima, pretenduju na spekulativnost vlastitih napomena... Umesto modernističke estetike u modi je estetika iskustva i postupka. Koncept "umetnosti u plinovitom stanju" (Iv Mišo), deo je ukupnog pluralističkog miljea i potpuno je primeren atmosferi društvene tranzicije, atmosferi u kojoj je sama promena najdragocenija tekovina – bez obzira na svu neizvesnost krajnjeg ishoda. A umetnost prikazana na ovoj izložbi ima iskustvo (socijalne) tranzicije ili je direktna posledica (tehnoloških) promena unutar same umetnosti. Osim toga ovi umetnici nastoje da na temeljima vlastite likovne tradicije, izgrade jedan nov, autentičan sadržinsko-vizuelni kritički stav. Tako Živko Grozdanić korespondira sa temama iz istorije i istorije umnetnosti. On ne nastoji da glorifikuje određene istorijske činjenice nego da ih, u aktuelnom trenutku, uporedi sa savremenim zbivanjima – ukazujući na sve manjkavosti savremenog društva u krizi. Milan Blanuša se bavi (pre)ispitivanjem uloge umetnika u socijalizmu – nastojeći da taj položaj uporedi sa ovovremenskom slobodom stvaralaštva koja se, veoma često, zloupotrebljava u funkciji nove politike. Grupa Multipleks se na jedan ironijski način bavi reinterpretacijom i kritikom koncepcije "naivnog slikarstva" koje je veoma popularno u Srbiji... Andrej Tišma i Dragan Vojvodić su preokupirani "nemogućnošću tranzicije" te traganjem za (novim) identitetom, ali i traganjem za adekvatnim izrazom u (novim) tehnološkim medijima kao autentičnom činjenicom (novog) univerzalnog poretka...
U svakom slučaju ova izložba radova novosadsakih umetnika nastoji da prikaže jedan mogući segment umetnosti koja nastaje u okrilju tranzicije, u okrilju burnih, često i dramatičnih mena, u okružju koje se može shvatiti i kao njeno najprirodnije, čak ekskluzivno, stanište i ishodište.
Sava Stepanov